Edukację dwujęzyczną zacznij w przedszkolu lub w żłobku

Lista szkół

	Szkoła ( = Warta specjalnej uwagi )	Klasy	Rodzaj	Język / Rodzaj
3	International American School of Warsaw Dembego Stefana 18, Warszawa, 02-796	przedszkole (3 lata) do kl. 12	Amerykański program nauczania Międzynarodowa Matura IB	angielski, polski Amerykański program nauczania Międzynarodowa Matura IB
3	Monnet International School Zbierska 5, Warszawa, 00-745	przedszkole (3 lata) do kl. 12	Diploma programme Middle years programme Międzynarodowa Matura IB Primary years programme	angielski, polski Diploma programme Middle years programme Międzynarodowa Matura IB Primary years programme
3	Edison International School Królewicza Jakuba 69, Warszawa, 02-956	żłobek (2,5 lat) do kl. 12	A levels Angielski program nauczania GCSE / iGCSE Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)	angielski, polski A levels Angielski program nauczania GCSE / iGCSE Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)
3	The British School Warsaw ul. Limanowskiego 15, Warszawa, 02-943	żłobek (2,5 lat) do kl. 12	Angielski program nauczania Diploma programme GCSE / iGCSE Międzynarodowa Matura IB	angielski, polski Angielski program nauczania Diploma programme GCSE / iGCSE Międzynarodowa Matura IB
2	KIDS&CO. 51 Chłodna, Warszawa, 00-867	żłobek (12 miesięcy) do przedszkole		angielski, polski
2	British Primary School of Wilanow Hlonda 12, Warszawa, 02-972	żłobek (3 lata) do kl. 9	Angielski program nauczania	angielski, polski Angielski program nauczania
2	Przedszkole Baby City ul. Zielona 42, Warszawa, 02-913	żłobek (2,5 lat) do zerówka	Montessori Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN) Reggio Emilia Waldorf	angielski, hiszpański Montessori Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN) Reggio Emilia Waldorf
2	TE Vizja International Schools 59 Okopowa, Warszawa, 01-043	przedszkole (2,5 lat) do kl. 12	A levels Angielski program nauczania Diploma programme GCSE / iGCSE Międzynarodowa Matura IB Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)	angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, polski A levels Angielski program nauczania Diploma programme GCSE / iGCSE Międzynarodowa Matura IB Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)
2	English Montessori School Katowice ul. J Gallusa 10, Katowice, 40-594	przedszkole (2,5 lat) do kl. 8	Montessori	angielski, polski Montessori
1	Lycée français de Varsovie, primary and secondary education Walecznych 4/6, Warszawa, 03-916	przedszkole (24 miesięcy) do kl. 12	Francuski program nauczania	angielski, francuski, polski Francuski program nauczania
1	Polish British Academy of Warsaw Wiertnicza 75, Warszawa, 02-952	przedszkole (2,5 lat) do kl. 8	Angielski program nauczania	angielski, hiszpański, polski Angielski program nauczania
1	International Trilingual School of Cracow ul. św. Agnieszki 1 31-071 Kraków, Kraków, 31-071	żłobek do przedszkole		angielski, francuski, polski
1	The Canadian School of Warsaw 7 Bełska Street, Warsaw, 02-638	przedszkole (2,5 lat) do kl. 8	Międzynarodowa Matura IB Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN) Primary years programme	angielski, francuski, polski Międzynarodowa Matura IB Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN) Primary years programme
1	Warsaw Montessori Family ul. Szwoleżerów 4, Warszawa, 00-464	żłobek (18 miesięcy) do kl. 12	Diploma programme Międzynarodowa Matura IB Montessori Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)	angielski, polski Diploma programme Międzynarodowa Matura IB Montessori Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)
1	Complex of Silesian International Schools Wincentego Witosa 18, Katowice, 40-832	przedszkole (2,5 lat) do kl. 12	Angielski program nauczania Diploma programme GCSE / iGCSE Międzynarodowa Matura IB Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)	angielski, hiszpański, niemiecki, polski Angielski program nauczania Diploma programme GCSE / iGCSE Międzynarodowa Matura IB Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)
1	International Trilingual School of Warsaw ul. Alfreda Nobla 16, Warszawa, 03-930	żłobek (12 miesięcy) do kl. 8	Amerykański program nauczania Angielski program nauczania Francuski program nauczania Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)	angielski, chiński, francuski, hiszpański, japoński, polski Amerykański program nauczania Angielski program nauczania Francuski program nauczania Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)
0	International Primary School of the Innovative Education 83/85 Pomorska Street, Lodz, 90-225
0	Cracow International School ul. Sokołowskiego 19, Kraków, 31-436
0	The International School of Bydgoszcz Gałczyńskiego 23, Bydgoszcz, 85-322
0	Szkoła Rodzinna Kruszyny 14A, Warszawa, 05-077
0	Społeczna Szkoła Podstawowa Nr 2 Dziatwy 6, Warszawa, 03-109
0	Tęczowy Ogród ׀ Warsaw Bilingual School ׀ Liceum Civitas Radarowa 6, Warszawa, 02-137
0	Bednarska Szkoła Realna Zespół Szkół Bednarska Kawalerii 5, Warszawa, 00-468
0	Ala ma kota ul. Żołny 63a, Warszawa, WARSZAWA, POLSKA
0	International European School Warsaw Wiertnicza 140, Warszawa, 02-952
0	Villa Montessori Rycerska 8, Poznań, 60-346
0	Szkoła Podstawowa Lokomotywa Jana z Kolna 35, Sopot, 81-859
0	Rubik Music School - Dwujęzyczne Przedszkole Muzyczne Domaniewska 41, Warszawa, 02-672
0	Społeczne Gimnazjum Hispaniola Zespół Szkół Bednarska Zawiszy 13, Warszawa, 01-167
0	Chrześcijańska Szkoła Samuel Boremlowska 6/12, Warszawa, 04-309
0	Poznań British International School ul. Darzyborska 1a, Poznań, 61-303
0	Polski Ośrodek Edukacji Montessori Henryka Pobożnego 1, Warszawa, 02-496
0	Cuda na kiju - Leśne przedszkole językowe Świebodzińska 3, Warszawa, 04-719
0	International School of Poznan Edmunda Taczanowskiego 18, Pozna, 60-147
0	Niepubliczna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum 'Otwarte Drzwi' Aleja Niepodległości 36, Poznań, 61-714
0	Miejskie Przedszkole nr 14 z oddziałami integracyjnymi im. Marii Montessori ul. Nawojowska 9, Nowy Sącz, 33-300
0	Szkoły Stowarzyszenia Sternik ul. Pożaryskiego 28, Warszawa, 04-703
0	Prywatna Szkoła Podstawowa Nr 105 Żwanowiecka 46/50, Warszawa, 04-849
0	Trampoline Obrońców 25, Warszawa, 03-933
0	Katolicka Szkoła Podstawowa Fundacji Na Rzecz Rodziny Przy Bażantarni 3, Warszawa, 02-793
0	Szkoły św. Tomasza z Akwinu Piotra Skargi 13, Józefów, 05-420
0	Szkoła Promitis Wileńska 18 lok. U7, Warszawa, 03-416
0	Akademia Dzieci Ciekawych Świata E. Młynarskiego 2, Suwałki, 16-400
0	Niepubliczna Szkoła Podstawowa im. Alberta Einsteina Jacyny Onyszkiewicza 17, Lublin, 20-783
0	Katolicki Zespół Edukacyjny im. Ks. Piotra Skargi Bema 73/75, Warszawa, 01-244
0	British International School, Gdansk Tysiąclecia 29, Gdańsk, 80-366
0	Open Future International School Kwiecista 25, Kraków, 30-389
0	Społeczne Gimnazjum Startowa Zespół Szkół Bednarska Startowa 9, Warszawa, 02-248
0	Eureka Przebudzenia Wiosny 32, Zalesie Górne,, 81-850
0	Montessori Wesoła Aleja Piłsudskiego 4d, Warszawa, 05-077
0	Pro Beanus Włodarzewska 45c, Warszawa, 02-384
0	Szkoła Przyszłości Białołęcka 186 D, Warszawa, 03-253
0	Szkoła Aktywności Twórczej Krzywa 10, Zielonka, 05-220
0	The British International School of Wrocław Al Akacjowa 10-12, Wrocław, 53-134
0	Szczecin Academy of International Learning Jna Styki 13, Szczecin, 71-138
0	Montessori Neo School Średniawskiego 27, Myślenice, 32-400
0	AURUS Poleczki 7, Warszawa, 02-822
0	Niepubliczna Szkoła Podstawowa Nr 69 im. Zofii i Jędrzeja Moraczewskich Armii Krajowej 121, Warszawa, 05-075
0	Szkoły Fundacji Edukacyjnej "Varsovia" J. S. Bacha 2, Warszawa, 02-743
0	XXXIII Liceum Ogólnokształcące Dwujęzyczneim. Mikołaja Kopernika w Warszawie Józefa Bema 76, Warszawa, 01-225
0	Niepubliczna Szkoła Podstawowa z Przedszkolem Nasza Szkoła Ciołkowskiego 10, Gdańsk, 80-463
0	Dwujęzyczna Szkoła Podstawowa Smart School w Zamościu Poniatowskiego 4, Zamość, 22-400
0	Little Academy Dwujęzyczne Przedszkole Łąkowa 38, Konstancin Jeziorna, 05-520
0	Inspiracja Mehoffera 90, Warszawa, 03-118
0	Gimnazjum Społeczne Nr 20 Zespół Szkół Bednarska Raszyńska 22, Warszawa, 02-026

Na tej stronie:

Lista szkół
Co daje edukacja dwujęzyczna – co pokazują badania?
Na czym polega kształcenie dwujęzyczne?
Co warto wiedzieć o dwujęzyczności - podsumowanie

Dzisiaj dwujęzyczność to nie tylko modna forma edukacji, ale i konieczność, bez której trudno myśleć o międzynarodowej karierze, a nawet o szybkim rozwoju w Polsce. Znajomość języka obcego jest na tyle pożądana, że rozwój dwujęzyczności jest wspierany przez krajowe władze edukacyjne, jest też zalecany przez Radę Unii Europejskiej, która promuje nauczanie bilingwalne (dwujęzyczne) jako niezbędne dla rozwoju UE. Współczesny świat, a zwłaszcza globalny i krajowy rynek pracy, wymagają bowiem od młodych ludzi znajomości języka na poziomie porównywalnym do poziomu języka ojczystego. I nie chodzi tu o umiejętność posługiwania się podstawowym słownictwem i zwrotami, ale o pełną znajomość języka obcego, a więc zdolność do kontekstowego rozumienia przekazywanych treści i prowadzenia abstrakcyjnego dyskursu. Mile widziane są przy tym płynność mówienia, bogate słownictwo oraz dobry akcent. To może zapewnić tylko intensywna i wieloletnia nauka języka obcego.

Co daje edukacja dwujęzyczna – co pokazują badania?

Według psycholingwistów najlepszy okres (tzw. okres krytyczny - critical period for language acquision) dla przyswajania języka obcego trwa od urodzenia do pokwitania, a potem stopniowo zanika. Zdaniem prof. Idy Kurcz istnieje wiele dowodów na to, że po okresie krytycznym zdolność naturalnego przyswajania języka wygasa, a dotyczy to przede wszystkim składni i wymowy (tzw. obcy akcent). Pojawia się też tendencja do kostnienia poziomu tej sprawności, do zatrzymywania się na jakimś jej etapie. Im później zaczynamy się uczyć danego języka, tym mniejsze mamy szanse na osiągnięcie pełnej sprawności w tym języku – wyjaśnia prof. Kurcz.

Zatem im wcześniej się ją rozpocznie, tym lepsze będą efekty. Dzisiaj nikt nie ma już wątpliwości, że tę naukę należy rozpocząć od najmłodszych lat, bo wtedy przebiega ona w sposób naturalny. Na tym etapie rozwoju dziecko uczy się języków intuicyjnie, kontekstowo, bez przyswajania gramatyki - tak jak języka ojczystego.

- Najlepsze efekty nauczania osiąga się, gdy dzieci rozpoczynają kształcenie dwujęzyczne na etapie niewerbalnym, czyli gdy mają rok lub półtora. One nie mówią jeszcze w żadnym języku, ale mają trzy panie, z których każda mówi do nich w innym języku. Dzieci nie wiedzą, jaki to język – ale wiedzą, że jest on przypisany do danej osoby i jeśli będą chciały jej coś powiedzieć, to muszą go użyć. Im później dziecko dołącza, im jest starsze, tym jest mu ciężej, bo już jest na etapie werbalnym – czyli mówi i oczekuje, że będzie zrozumiane. I jeśli nagle trafi do przedszkola z językiem obcym to początkowo nic nie rozumie. To jest dla niego dużo cięższe, ale nie jest nie do przejścia. Tylko zajmuje trochę więcej czasu - wyjaśnia Anna Maliszewska, założycielka International Trilingual School of Warsaw.

- Lata żłobka i przedszkola są okresem intensywnego rozwoju. Dzieci przyswajają bardzo szybko drugi język, który staje się ich kolejną umiejętnością. Dlatego im szybciej rozpoczną one edukację dwujęzyczną, tym łatwiej będzie im rozwijać znajomość języków w dalszych etapach nauki. Zgodnie z teorią lingwistów im wcześniej dziecko rozpocznie kontakt z drugim językiem – osłuchiwaniem się, melodią języka, tempem, brzmieniem, im wcześniej zacznie wypowiadać te dźwięki, których w języku polskim nie ma, tym łatwiej osiągnie akcent zbliżony do osób anglojęzycznych – argumentuje Aleksandra Siwiak, dyrektor ds. dwujęzyczności w przedszkolach Ala ma Kota.

Takie podejście do nauczania języków obcych nie zawsze jednak znajdowało poparcie. Jeszcze w połowie ubiegłego wieku powszechny był pogląd, że dwujęzyczność to bardziej przeszkoda w uczeniu się niż zaleta. Uważano, że umysł ludzki ma ograniczony potencjał i nie można uczyć się dwóch języków naraz, ponieważ prowadzi to do mniejszej sprawności intelektualnej i w efekcie trudności w opanowaniu każdego z nich. Ze zrozumiałych względów nauczanie dwujęzyczne nie było polecane zwłaszcza dzieciom. Jednak badania przeprowadzone pod koniec lat 50. w Kanadzie przyniosły całkowicie odwrotne wnioski. Badacze w jednej z okolicznych szkół przeprowadzili eksperyment, nazwany immersją, czyli zanurzeniem w nauczanym drugim języku i okazało się, że wprawdzie przez lata nauki poddane eksperymentowi dzieci były słabsze w każdym z dwóch języków od jednojęzycznych rówieśników, ale potem nie tylko im dorównywały, ale je przewyższały.

Kolejne badania tylko potwierdzały te obserwacje oraz istnienie pozytywnych relacji między językiem i inteligencją. W wyniku wieloletnich badań kanadyjska psycholog Ellen Bialystok dowiodła, że dwujęzyczność u dzieci korzystnie wpływa na ich kreatywność, tolerancję na sprzeczności i efektywność w rozwiązywaniu problemów. Przewaga dzieci dwujęzycznych nad jednojęzycznymi sprowadza się do procesów przetwarzania informacji, tzn. chodzi tu o ignorowanie niepewnych i mylących informacji oraz o wybór odpowiedniej reakcji w zadaniach, gdzie występują rywalizujące ze sobą możliwości zachowania się. Nie ma tej przewagi w zadaniach odnoszących się do wiedzy deklaratywnej, analitycznej, do procesów logicznego wnioskowania z jakichś przesłanek. Późniejsze badania, które Ellen Bialystok wraz z Fergusonem Craikiem przeprowadziła wśród osób dorosłych (średnio 45-letnich) oraz starszych (średnia - 75 lat) wykazały również, że osoby dwujęzyczne odznaczają się większą otwartością i giętkością poznawczą niż jednojęzyczne, oraz że dwujęzyczność opóźnia procesy demencji starczej średnio o cztery lata, a według prof. Idy Kurcz jedyną wadą dwujęzyczności, jaką zaobserwowano, jest to, że w zadaniach angażujących oba języki opóźnia ona czas decyzji leksykalnych (rozpoznania języka). Natomiast przyśpiesza reakcje poznawcze pozajęzykowe i związane z rozwiązywaniem problemów.

Dla nas ważne jest to, że nie ma żadnych przeciwskazań do wczesnej nauki drugiego języka i dwujęzyczności. Co więcej, nauczanie dwujęzyczne absolutnie nie wpływa negatywnie na funkcjonowanie dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) i większość z nich znakomicie się w nim odnajduje i rozwija. Trzeba jednak wiedzieć, że bywają sytuacje, w których ważniejsze jest skupienie się na innych potrzebach dziecka ze SPE i wtedy nauka języka obcego (drugiego języka) powinna być ograniczana.

Na czym polega kształcenie dwujęzyczne?

Dwujęzyczność stała się dzisiaj pożądana nie tylko ze względu na potrzeby komunikacyjne, ale i uzyskanie tej przewagi, która pozwala na zdobycie lepszego wykształcenia, znalezienie lepszej pracy. Dlatego też coraz więcej szkół decyduje się na uruchomienie oddziałów dwujęzycznych lub całe przechodzą na nauczanie dwujęzyczne. Nie chodzi tu jednak o lekcje angielskiego czy hiszpańskiego odbywające się raz czy dwa razy w tygodniu, bo te niewiele dają i znacząco wydłużają czas nauki. Chodzi o zanurzenie językowe, a przede wszystkim metodę Content and language integrated learning (CLIL), czyli zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe. Jest ona rekomendowana przez Radę Europejską oraz polskie władze oświatowe jako najbardziej skuteczna metoda nauczania języków obcych.

Taki sposób nauczania coraz częściej stosują polskie szkoły, przedszkola i żłobki. Na przykład International Trilingual School of Warsaw, która wciela w życie ideę wielojęzyczności, proponuje naukę języków obcych (metodą immersji) już od żłobka. Placówki uczą dzieci w trzech wybranych językach.

- W Trilingual School mamy klasy z angielskim, hiszpańskim, polskim oraz z francuskim i chińskim. Nasze dzieci trafiają później albo do szkół polskich, albo międzynarodowych – to zależy od planów rodziców – i doskonale sobie tam radzą. Są w stanie zdać każdy egzamin polski, ale jednocześnie każdy egzamin międzynarodowy osiągając wysokie lokaty – podkreśla Anna Maliszewska.

Nauczanie dwujęzyczne poprzez immersję praktycznie od chwili rozpoczęcia edukacji oferują placówki przedszkolne i żłobki w całej Polsce, m.in. warszawskie przedszkole Pomarańczowa Ciuchcia, w którym nauka angielskiego rozpoczyna się już w grupie 2,5-latków, a w starszych grupach wprowadzany jest hiszpański, przedszkole Little Academy oferuje 4-letni program dwujęzyczności prowadzony przez nauczycieli certyfikowanych przez British Council, a także największa sieć przedszkoli Ala ma Kota, które zapewniają dzieciom obecność nauczyciela anglojęzycznego podczas nauki, zabawy, posiłków, wycieczek oraz innych zajęć.

- W nauczaniu dwujęzycznym najważniejszy jest jak najczęstszy kontakt dziecka z językiem - nie tylko na zajęciach dydaktycznych, np. przez godzinę czy pół godziny w ciągu dnia, ale przez większość dnia. W każdej możliwej sytuacji życia dziecka – wyjaśnia Aleksandra Siwiak.

W praktyce organizacja takiej nauki wygląda tak, że z grupą dzieci pracują dwie nauczycielki - polskojęzyczna i angielskojęzyczna.

- Prowadzą one zajęcia wymiennie – w trakcie jednej aktywności jedna nauczycielka jest dominująca, a druga ją wspiera, dopowiadając różne rzeczy w swoim języku, i odwrotnie – kolejną część zajęć prowadzi druga, a ta pierwsza dopowiada. Więc w jednej aktywności dominujący jest polski, w innej angielski. Język polski towarzyszy często u dzieci młodszych, bo one nie zawsze rozumieją wszystko. Rytm dnia i zajęcia są tak zorganizowane, aby dzieci przyswajały różne słowa i konstrukcje językowe, oraz proste konstrukcje gramatyczne, żeby mogły się tym językiem swobodnie posługiwać na miarę swoich obecnych możliwości – tłumaczy dyrektor ds. dwujęzyczności w AMK.

Trzeba też wiedzieć, że dzieci nie od razu zaczynają rozumieć, co dany nauczyciel do nich mówi, to powolny proces.

- Dzieci, które wcześniej nie miały kontaktu z językiem angielskim, mają trudność z zaakceptowaniem nauczyciela, który mówi w tym języku, bo go nie rozumieją. Na początku też zwracają się do niego w języku polskim, bo tylko taki znają, ale już samo to świadczy o akceptacji. Dopiero na kolejnym etapie zaczynają się zwracać do nauczyciela po angielsku. Do tego właśnie dążymy, żeby rozwijać język mówiony, bo tak naprawdę tyle z tymi dziećmi możemy zrobić. Trzy-, czterolatki nie będą przecież czytać czy pisać. Chodzi o to, żeby kontakt z językiem był jak najbardziej naturalny – podkreśla dyr. Siwiak.

Według Anny Maliszewskiej, jeśli chcemy by dziecko nauczyło się języka obcego, muszą być spełnione trzy warunki:

dziecko musi być otoczone tyloma osobami, ilu języków się uczy i muszą być one native speakerami – zgodnie z zasadą: jedna osoba - jeden język (one person, one language);
musi spędzać w tym języku odpowiednio dużo czasu – musi być w nim odpowiednio długo i proporcjonalnie zanurzone, oraz
metody nauki muszą być dostosowane do poziomu rozwoju dziecka, głównie jego wieku. Inaczej bowiem uczy się jednolatki, inaczej trzylatki, a jeszcze inaczej 15-latki.

- To jest trochę tak, jak z grą na pianinie – jeżeli rodzice chcą, żeby dziecko w trakcie imprezy rodzinnej zagrało „wlazł kotek na płotek”, to wystarczy, że dwa razy w tygodniu będzie miało po pół godziny grania. Jeżeli jednak rodzice chcą, żeby dziecko wyrosło na wirtuoza, to musi te 3-5 godzin dziennie spędzić przy fortepianie. Zatem, żeby dziecko mówiło w języku obcym, nie wystarczą dwie godziny tygodniowo – musi być w nim zanurzone w o wiele większej skali czasowej. To musi być nauka regularna i częsta. I nie ma sposobu, żeby to przeskoczyć – podkreśla Anna Maliszewska.

Nie da się też przeskoczyć etapów nauki - dziecko najpierw zaczyna rozumieć, a dopiero potem zaczyna mówić. Psycholingwiści twierdzą, że każde dziecko żyjące w jakimś społeczeństwie jest w stanie przyswoić sobie język, którym dana społeczność się posługuje. Wystarczy więc takie warunki mu stworzyć, a już od jego indywidualnych możliwości indywidualnych będzie zależało, w jakim tempie opanuje nowy język.

Co warto wiedzieć o dwujęzyczności - podsumowanie

dwujęzyczność to zaleta, a nie wada i dzięki niej dziecko zyskuje przewagę już na początku edukacji;
nie ma żadnych przeciwskazań do dwujęzycznej, a nawet trzyjęzycznej nauki – nieprawdą jest jakoby nauka w systemie dwujęzycznym nadmiernie obciążała dzieci;
w nauce języka obcego występuje prosta korelacja – im wcześniej ją zaczniemy, tym lepsze będą jej efekty. Najlepsze daje nauka od kołyski – bo wtedy dziecko uczy się języka obcego tak jak ojczystego;
obecnie uznaje się, że najlepsze efekty przynosi metoda immersji, a zwłaszcza zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe CLIL, chociaż w opisywanych modelach pracy z uczniem nie zawsze jest ona tak nazywana. Ważne jest, by dziecko miało stały kontakt z nauczanym językiem obcym – dwie-trzy godziny lekcji w tygodniu nie wystarczą;
kształcenie dwujęzyczne nie powinno się opierać wyłącznie na przedszkolu czy szkole – ważne jest, by w wyznaczonym czasie również w domu i poza nim dziecko miało kontakt z osobą/osobami posługującymi się nauczanym językiem;
o pełnej dwujęzyczności można mówić dopiero wtedy, gdy oba języki opanowane są nie tylko w mowie, ale i w piśmie.

Osoby, które to czytały, również oglądały:

Warto przeczytać

4. Expo Szkół Niepublicznych, 10 lutego 2024 r. O tegorocznych targach

Zapewnij dziecku solidny start w dorosłe życie przez dwujęzyczność

Edukację dwujęzyczną zacznij w przedszkolu lub jeszcze w żłobku

Zajęcia i obozy

Lista szkół

Co daje edukacja dwujęzyczna – co pokazują badania?

Na czym polega kształcenie dwujęzyczne?

Co warto wiedzieć o dwujęzyczności - podsumowanie