Historia inaczej - archeologia w szkole podstawowej

Na tej stronie:

Cele i adresaci programu
Idea zajęć
Forma zajęć
Dziecięca grupa rekonstrukcyjna
Cyberkartografia
Dzielą nas tylko kilometry
Odzyskanie Niepodległości
Oryginalność i innowacyjność koncepcji
Zastosowane technologie informacyjne i komunikacyjne

Taką idea podzielił się z naszymi Czytelnikami instruktor i twórca zajęć “Archeologia eksperymentalna dla dzieci”, nagrodzonych Warszawską Nagrodą Edukacji Kulturalnej w 2018 roku dla Polsko-Angielskiej Szkoły Podstawowej Edison. Idea ta dotyczy oczywiście czasów normalnych, kiedy można było się spotykać nie tyko wirtualnie, ale miejmy nadzieję, że czasy te już wkrótce powrócą i "Pan Od Historii" będzie mógł kontynuować zarażanie (sic!) dzieci swoją pasją.

Our Kids

•••

Zajęcia z archeologii są zajęciami pozalekcyjnymi, odbywającymi się raz w tygodniu od 2013 roku. Stanowią rozszerzenie podstawy programowej do przedmiotu historia i społeczeństwo, przyroda, technika i matematyka. Interdyscyplinarny charakter zajęć ukazuje archeologię jako ważne narzędzie do poznawania świata, którego metodyka coraz częściej opiera się o wiedzę z kilku dziedzin nauki. Zajęcia realizowane w ramach klubu archeologii są dla uczniów szansą na doświadczanie historii.

Archeologia w szkole podstawowej

Cele i adresaci programu

Cele:

- Upowszechnienie wiedzy na temat metod pracy archeologów i ich wkładu w rozwój nauki.
- Umożliwienie rozwijania indywidualnych zainteresowań i predyspozycji uczniów. Upowszechnienie w grupie odbiorców wiedzy o ochronie dziedzictwa kulturowego ich okolicy, Polski i świata.
- Umożliwienie odbiorcom kontaktu ze światem akademickim poprzez bezpośredni kontakt na zajęciach.
- Zwiększenie świadomości możliwych ścieżek rozwoju zawodowego w środowisku naukowym poprzez treści przekazywane na spotkaniach.

Adresaci:

Dzieci w wieku 6-12 lat, członkowie lokalnej społecznosći odwiedzający wystawy i uczestniczący w pikniakach realizowanych przez szkołę i partnerów projektu.

Idea zajęć

Pragnienie by zostać archeologiem, poznawać tajemnice i odkrywać to co nieznane, stało się przyczyną sukcesu wielu gier komputerowych, filmów i powieści. Nie sposób po pewnym czasie jednak nie zadać sobie pytania: czy praca archeologa ma dużo wspólnego z przygodami bohaterów filmów i gier? Czym na co dzień zajmują się dzisiejsi archeolodzy, czy muszą nosić kapelusz, jeździć konno, skakać ze spadochronem i być mistrzami w posługiwaniu się batem? Czy może bardziej pożądanymi umiejętnościami są: modelowanie 3D, znajomość chemii, fizyki, geologii i podstaw geodezji? Skąd wiedzą gdzie kopać, który zabytek jest młodszy, a który starszy? Jak społeczeństwo może wykorzystać ich pracę?

Archeologia w szkole podstawowej

Forma zajęć

W czasie zajęć z archeologii uczniowie mogą poznawać przeszłość w najbardziej atrakcyjnej dla nich - interaktywnej formie.

Na zajęciach zajmujemy się życiem ludzi w różnych epokach. Dowiadujemy się jakie źródła po nich pozostają, co zostało zapomniane, a co towarzyszy nam do dziś. Uczymy się nie tylko jak rozumieć otaczający nas świat, dbać o pamięć i dziedzictwo poprzednich pokoleń, ale rozwijamy również naszą kreatywność i zdolności artystyczne. Razem z uczniami próbujemy znaleźć odpowiedzi na pytania nurtujące wielu archeologów, czyli w jaki sposób wykonano odnaleziony przedmiot i do czego mógł być wykorzystywany.

Kolejnym z założeń zajęć jest promowanie dorobku polskich archeologów. Śledzimy ich najnowsze odkrycia oraz kibicujemy im w wielkich projektach. Często odwiedzają nas wracając prosto z badań wykopaliskowych w Sudanie, Egipcie, Kuwejcie, Libanie, Cyprze, Peru czy Turcji. Dzięki stałej współpracy ze stowarzyszeniem Pozytywnie Historyczni i Drużyną Arkona oraz firmą Archeoconcept uczniowie naszej szkoły mogą pod okiem doświadczonych rekonstruktorów rozwijać się również na polu archeologii doświadczalnej.

Uczestnicy zajęć często wychodzą z inicjatywą i angażują się w projekty realizowane przez całą szkołę, takich jak obchody świąt narodowych, organizacja projektu wystaw, współtworzą także tablice dydaktyczne do szkolnego etapu projektu "Życie codzienne w średniowieczu". Biorą także udział w większych wydarzeniach, otwartych dla ludności Wilanowa oraz Bródna poprzez na przykład organizację stoiska na festiwalu historycznym "Kiedy Bródno było grodem". Przez uczestników zajęć realizowane były też kilkukrotnie semestralne projekty np. dziecięca grupa rekonstrukcyjna, mająca przybliżyć obraz życia w czasach pierwszych Piastów.

Archeologia w szkole podstawowej

Dziecięca grupa rekonstrukcyjna

W ramach inicjatyw związanych z obchodami 1050. rocznicy chrztu Polski i powstania państwa polskiego przygotowaliśmy dla naszych uczniów cykl warsztatów i prezentacji. Główną z naszych aktywności było przeprowadzanie warsztatów, gdzie dzieci same będą mogły wykonywać przedmioty związane z życiem codziennym. Dzięki temu, dziecko uzyskuje możliwość spojrzenia na omawiany fragment materiału z zupełnie innej perspektywy. Przynosi to wymierne skutki w postaci lepszych ocen i zainteresowania samodzielnym zgłębianiem historii. W czasie zajęć przeprowadziliśmy zajęcia z szycia strojów z naturalnych tkanin, zapoznaliśmy się z metodami farbowania ubiorów, naukę tkania, poznanie podstaw obróbki materiałów takich jak skóry, drewno czy prezentacje technik jubilerskich. Opowiedzieliśmy również o tradycyjnych potrawach i grach popularnych w czasie wolnym.

Czy historia poznawana w ten sposób może nie pasjonować dzieci?

Cyberkartografia

Cyberkartografia, czyli warsztaty z oprogramowania GIS dla dzieci, gdzie razem z nauką podstawowych funkcji programów z grupy Geographical Informations System nie zabrakło zagadnień z zakresu geodezji, kartografii i geografii historycznej. Zajęcia były przeprowadzone przy użyciu danych pochodzących z geodezyjnych serwisów internetowych, planów i map archiwalnych Warszawy oraz uzyskanych w trakcie wykopalisk archeologicznych. Pozwoliło to na próbę umiejscowienia wydarzeń historycznych we współczesnej siatce miejskiej. Uczniowie w wyniku kursu nabyli umiejętności niezbędne do przygotowania własnych, osadzonych w systemie koordynatów geograficznych map, obsługi odbiorników GPS i poznali tajniki mechanizmów działania serwisów bazujących na technologii GIS, użytecznych w codziennym życiu (jakdojade.pl, google maps, etc).

Prócz ewidentnego poszerzenia horyzontów, dało im to narzędzie do estetycznej prezentacji danych oraz dokonywania prostych analiz przestrzennych, wykorzystywanych m.in. w architekturze krajobrazu, ochronie środowiska czy archeologii.

Dzielą nas tylko kilometry

Projekt “Dzielą nas tylko kilometry” polega na nawiązaniu relacji między szkołami z Polski, opartej o wymianę kulturową i chęć pomocy rówieśnikom znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej oraz wspólną troskę o lokalne zasoby środowiska naturalnego i dorobku cywilizacyjnego.

W pierwszej fazie projektu nauczyciel historii Marcin Gostkowski udał się do Sudanu w celu poznania potrzeb uczniów z okolic Dongoli, gdzie prowadzone są prace wykopaliskowe przez polską misję archeologiczną z Uniwersytetu Warszawskiego.

Archeologia w szkole podstawowej

Następnie zorganizujemy piknik charytatywnych w Warszawie i cykl warsztatów przybliżających kulturę Sudanu z udziałem chętnych pracowników Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW (min. budowanie makiet zabytków Sudanu, warsztaty muzyczne, prezentacja obyczajów, kuchnii i sztuki). Ze środków zgromadzonych podczas jesiennego sezonu misji wykopaliskowej w 2020 roku moglibyśmy sfinansować zakup pomocy szkolnych oraz zorganizować cykl warsztatów dla dzieci w Sudanie na temat lokalnych stanowisk archeologicznych i ochrony środowiska naturalnego (częściowo poprowadzonych online przez naszych uczniów w języku angielskim, jeśli pozwolą na to możliwości techniczne). W kolejnych etapach działań planowane jest zorganizowanie środków na dodatkowe lekcje języka angielskiego dla Sudańczyków.

Odzyskanie Niepodległości

Metoda stacji zadaniowych i gry terenowe to również techniki wykorzystywane na zajęciach. Z okazji rocznicy odzyskania niepodległości najstarsza klasa wcieliła się w rolę instruktorów, przewodników dla młodszych kolegów po realiach świata na przełomie wieku XIX i XX. Przygotowaliśmy grę terenową gdzie należało wykonywać poszczególne zadania w kolejnych salach lekcyjnych zaaranżowanych na wnętrza z epoki odradzającej się Rzeczypospolitej. Dzieci odwiedzały punkt poboru rekrutów, stacje szyfrowania, camerę obscurę, szkołę pod zaborami, spotkali Ignacego Paderewskiego oraz przeszli musztrę i nauczyli się walca wiedeńskiego.

Archeologia w szkole podstawowej

Oryginalność i innowacyjność koncepcji

Projekt Archeologia Eksperymentalna stanowi długotrwały program warsztatów i prezentacji łączących świat akademicki ze szkołą podstawową. Ukazuje olbrzymi potencjał źródeł archeologicznych w poznawaniu dziejów człowieka. Liczni partnerzy projektu związani z różnymi dziedzinami nauki (historia, archeologia, archeologia eksperymentalna, konserwacja zabytków, geologia, biologia oraz najnowsze technologie informacyjne) pozwalają uczestnikom na realizację interdyscyplinarnych projektów nakierowanych na działania praktyczne. Kolejnym założeniem zajęć jest promowanie dorobku polskich archeologów, zaangażowanych w projekty na całym świecie.

Zastosowane technologie informacyjne i komunikacyjne

Podczas projektów często korzystamy z zasobów internetowych, literatury dostępnej na serwisach poświęconych archeologii, archiwalnych map, dokumentów i zdjęć. Na zajęciach praktycznych używaliśmy ipadów oraz oprogramowania służącego do obróbki graficznej danych Qgis, Agisoftphotoscan. Podczas trwania warsztatów GIS używaliśmy także tachimetru i odbiorników GPS.

Część wyników naszych projektów prezentowana jest na stronie internetowej panodhistorii.pl.

Marcin Gostkowski

Panodhistorii.pl

[email protected]

W chwili obecnej kiedy szkoły są nieczynne program nie jest realizowany, ale przecież szkoły otworzą się w końcu. A poza tym Pan od Historii informuje Our Kids, że ma pewne ciekawe plany...

Osoby, które to czytały, również oglądały:

Warto przeczytać

Eksperci odpowiadają na pytania najczęściej zadawane przez rodziny EXPERT CORNER

Archeologia w szkole podstawowej

Zajęcia pozalekcyjne - ciekawy pomysł na poszerzanie wiedzy o historii

Zajęcia i obozy

Cele i adresaci programu

Idea zajęć

Forma zajęć

Dziecięca grupa rekonstrukcyjna

Cyberkartografia

Dzielą nas tylko kilometry

Odzyskanie Niepodległości

Oryginalność i innowacyjność koncepcji

Zastosowane technologie informacyjne i komunikacyjne