Szkoły dla chłopców w Polsce

Na tej stronie:

Lista szkół
Koedukacja
Edukacja zróżnicowana - argumenty "za"
Specyfika uczniów-chłopców
Szkoły dla chłopców - program
Cel wychowawczy
Szkoły z internatem
A może szkoła katolicka?
Pytania do rozważenia
Wnioski
Our Kids poleca

Szkoły niepubliczne (szkoły prywatne i społeczne) w Polsce rosną jak grzyby po deszczu i cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Przez większą swobodę programową i niewielkie pod względem liczebności klasy pozwalają one na znaczne dopasowanie i treści i form nauczania do konkretnych potrzeb i zainteresowań uczniów. Tak więc rodzice mogą wybrać między szkołami międzynarodowymi, placówkami oferującymi program Montessori, IB, program angielski i egzaminy A-Levels i wieloma innymi.

Jednym z podziałów w oświacie jest podział na szkoły koedukacyjne i tzw. zróżnicowane pod względem płci, czyli osobne szkoły dla dziewcząt i osobne dla chłopców. Chociaż znaczna większość szkół w Polsce to szkoły koedukacyjne, powstają i cieszą się sporą popularnością edukacyjne placówki męskie i żeńskie, w których kształci się osobno chłopców, a osobno dziewczęta.

Koedukacja

W Polsce szkoły koedukacyjne stanowią zdecydowaną większość placówek edukacyjnych.

Oczywiście, nie było tak zawsze. Najpierw kształcono wyłącznie chłopców i mężczyzn, a kiedy dostrzeżono potrzebę kształcenia dziewcząt, tworzono dla nich osobne szkoły. Do połowy XIX wieku w Polsce, jak wszędzie na świecie, istniały wyłącznie osobne szkoły dla każdej płci – najpierw szkoły dla chłopców, a później także dla dziewcząt. Szkoły koedukacyjne zaczęto tworzyć dopiero w połowie XIX w.

Dopiero od połowy XIX wieku, kiedy pojawiły się ruchy emancypacyjne, zaczęły powstawać szkoły koedukacyjne, chociaż w małych ośrodkach, szczególnie na poziomie najniższym, powody koedukacji były bardziej praktyczne - dostępność nauczycieli czy lokali.

Obszernie o edukacji koedukacyjnej piszemy w artykule “Szkoły koedukacyjne w Polsce”, gdzie przedstawiamy główne argumenty za takim modelem edukacji.

Edukacja zróżnicowana - argumenty "za"

Kiedy edukacja zaczęła być dostępna dla obu płci, nie zniknęły szkoły zróżnicowane pod względem płci. Szkoły żeńskie i męskie istnieją i ich idea opiera się na przekonaniu, że chłopcy i dziewczęta rozwijają się i uczą się w odmienny sposób, a zatem mają różne potrzeby, które lepiej mogą zostać zaspokojone w środowisku edukacyjnym, w którym płci są od siebie oddzielone.

Oto argumenty za edukacją zróżnicowaną pod względem płci:

• Szkoła może lepiej dostosować lekcje i program nauczania do swoich uczniów.

• Chłopcy i dziewczęta uczą się inaczej, a szkoły zróżnicowane są w stanie dostosować się do tych różnic bez konieczności zawierania kompromisów. Wiele z rzekomych różnic w umiejętnościach chłopców i dziewcząt wynika z tego, że przedmioty nie są nauczane w sposób odpowiedni dla ich stylu uczenia się.

• W dziedzinach, w których chłopcy i dziewczęta często radzą sobie dobrze - czy to w sferze intelektualnej, fizycznej czy behawioralnej - nie są hamowani przez drugą płeć. W obszarach, w których mogą mieć trudności, nie są tłumieni przez drugą płeć ani ograniczani w wąskich stereotypach dotyczących płci.

• Uczniowie są mniej skrępowani w rozwijaniu swojej tożsamości.

• W okresie dojrzewania uczniowie mogą być bardziej sobą bez współzawodnictwa między płciami.

• Uczniowie mogą próbować różnych rzeczy oraz odkrywać wyjątkowe zainteresowania i umiejętności bez wpływu społecznych oczekiwań wynikających z ról płciowych.

• Bez rozpraszania się uczniowie są bardziej skupieni na nauce i zajęciach pozalekcyjnych - obszarach, które przynoszą większe korzyści w późniejszym życiu. Nie muszą być “cool” kosztem samej nauki.

• Uczęszczanie do szkoły dla jednej płci nie uniemożliwia uczniom wcale interakcji z płcią przeciwną, czy to w ramach zajęć pozalekcyjnych, czy poza szkołą. Zanim dzieci wejdą w świat związków, są silnymi i w pełni ukształtowanymi jednostkami.

Specyfika uczniów-chłopców

Poza ogólnymi argumentami za oddzielnym nauczaniem chłopców i dziewcząt, przedstawionymi powyżej, warto przyjrzeć się specyficznym cechom chłopców jako uczniów w środowisku szkolnym.

„Dziewczęta i chłopcy naprawdę uczą się inaczej” - mówi Dona Matthews, autorka i psycholog edukacyjny z Ontario Institute for Studies in Education w Toronto. „Dziewczęta częściej niż chłopcy chcą uczyć się w modelu współpracy i zespołowo. Chłopcy są bardziej współzawodniczący i czerpią z tej cechy korzyści”.

Główna siła osobnych szkół dla chłopców i dziewcząt została podkreślona w badaniu z 2008 r. „Szkolnictwo indywidualne i osiągnięcia naukowe w szkole i przez całe życie”. Badanie wykazało, że opcja ta pomaga uczniom odnosić sukcesy w przedmiotach nietypowych dla ich płci; na przykład dziewczęta lepiej radzą sobie z matematyką i naukami ścisłymi, a chłopcy lepiej radzą sobie z językami.

„W szkołach koedukacyjnych chłopcy mają raczej niższe notowania akademickie” - mówi Brad Adams, dyrektor wykonawczy International Boys 'Schools Coalition. „Szkoły dla chłopców specjalizują się w opracowywaniu programów nauczania, które zachęcają chłopców do nauki”.

Adams dodaje, że w szkołach tylko dla chłopców chłopcy są bardziej zaangażowani w naukę, nie będąc narażonymi na presję płci. „Mają więcej czasu, aby być chłopcami i zgłębiać różne zainteresowania, na przykład sztuką, bez przywiązywania się do jakiejś stereotypowej roli płciowej, takiej jak sportowiec” - wyjaśnia.

Do niedawna wiele badań zwracało uwagę na wyzwania, przed którymi stoją dziewczęta. Wiele z nich czuło się onieśmielonych w okresie dojrzewania; nie tylko ich głosy ginęły w koedukacyjnej klasie, ale brakowało im możliwości rozwijania umiejętności przywódczych, matematycznych, naukowych i technologicznych. Teraz jednak słychać inne głosy - że koedukacyjne sale lekcyjne nie spełniają potrzeb... chłopców.

Statystyki opublikowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w 2001 roku pokazały, że dziewczęta znacznie przewyższały chłopców w czytaniu we wszystkich 32 badanych krajach.

Tradycyjne sale lekcyjne są bardziej przyjazne dla dziewcząt, mówi Peter Jackson, administrator w Saint John's School of Alberta, placówce tylko dla chłopców w Edmonton w Albercie. Chłopcy nie są zaprogramowani, aby siedzieć cicho przez długi czas i skupiać się na jednym zadaniu. Łatwo się rozpraszają, są hałaśliwi i, zwłaszcza we wczesnym okresie dojrzewania są przepełnieni energią.

„Chłopcom jest znacznie trudniej” - przyznaje Matthews, która w swojej prywatnej praktyce psychologicznej spotyka wielu mądrych chłopców, którzy mają jednak problemy z zachowaniem, podczas gdy w rzeczywistości są po prostu pełnymi ciekawości dziećmi.

W rezultacie szkoła w Edmonton ustrukturyzowała swój harmonogram, aby odpowiedzieć na potrzeby chłopców. „Mamy mniejsze klasy i jesteśmy w stanie skanalizować tę energię, więc uczniowie nie siedzą tylko w ławkach”, mówi Jackson. „Zamiast tego wykonują prace porządkowe, uprawiają sporty i uczestniczą w szkolnym programie przygodowym na świeżym powietrzu, który obejmuje wyprawy w celu poznania lokalnej geografii i historii”.

Szkoły dla chłopców - program

Zwolennikom edukacji zróżnicowanej podoba się to, że program nauczania w szkołach dla chłopców jest dostosowany do potrzeb akademickich i fizycznych chłopców.

Zwłaszcza w niższych klasach szkoły dla chłopców oferują dużo zajęć fizycznych. Chłopcy mają większe szanse na aktywność niż w szkole koedukacyjnej. Dużo ruchu pozwala im wyszaleć się i pozytywnie spożytkować nadmiar energii.

Szkoły dla chłopców oferują także szereg innych, ciekawych i wciągających chłopców zajęć: projekty konstruktorskie, majsterkowanie, zajęcia praktyczne różnego rodzaju, z różnych przedmiotów. Uczniowie uczą się, robiąc - dotykając i angażując, a nie siedząc i słuchając. Jak mówi Tom Stevens, dyrektor ds. Rekrutacji w Royal St. George’s College, szkole dla chłopców z siedzibą w Toronto: „W wielu szkołach, jeśli potrafisz siedzieć cicho w skupieniu, poradzisz sobie dobrze. To nie działa w przypadku większości chłopców”.

W szkołach dla chłopców chłopcy nie popisują się przed dziewczynkami. Ponieważ chłopcy dojrzewają emocjonalnie później niż ich koleżanki, dziewczynki ich lekceważą, więc aby zwrócić na siebie ich uwagę, chłopcy zdolni są do różnych wygłupów i głupot. Kiedy dziewczęta stroją się i kokietują chłopców, ci nie są na to jeszcze gotowi na swoim etapie rozwoju.

W miarę dorastania chłopcy mają też więcej czasu na zgłębianie swoich mniej typowych dla swojej płci zainteresowań - na przykład sztuką. Nie są zaszufladkowani ani nakłaniani do koncentrowania się na tradycyjnie męskich zajęciach, takich jak sport.

Cel wychowawczy

Misją szkół dla chłopców jest kształcenie charakteru młodego człowieka. Przy ścisłej zwykle współpracy z rodzicami i licznymi programami edukacyjnymi rozwijają prawidłowe nawyki i postawy przydatne zarówno w życiu prywatnym jak i zawodowym. W szkołach takich chłopcy uczą się w atmosferze zaufania i są motywowani do nieustannej pracy nad sobą – zarówno w sferze intelektualnej, jak i duchowej. Celem placówek, które kładą nacisk na rozwój osobowości jest przede wszystkim zaszczepienie w młodym mężczyźnie pozytywnych wartości takich jak szacunek do drugiego człowieka, optymistycznego podejścia do życia, podejmowanie nowych wyzwań, chęć niesienia pomocy innym ludziom. To również szansa, żeby rozwijać się duchowo.

Szkoły z internatem

Często zdarza się tak, że dorastający chłopiec sprawia wiele problemów wychowawczych. Rozwiązaniem może być szkoła z internatem, która uczy dyscypliny. Chłopcy sami muszą zadbać o porządek, przygotowują posiłki, robią pranie, sprzątają swoje pokoje. To dobry sposób, aby docenili to, co robią dla nich rodzice. Proste domowe czynności znaczą tak wiele, a często są nawet nie zauważane przez młodego człowieka. Dodatkowe zajęcia pozwolą młodemu człowiekowi znaleźć swoje miejsce w życiu i rozwijać zainteresowania. Istnieją placówki, które oferują szeroki wachlarz zajęć uzupełniających codzienną naukę: od kółek teatralnych, po zajęcia rekreacyjno-sportowe, na klubie filmowym kończąc. Szkoła z internatem to także świetna okazja, aby ośmielić młodego chłopca i zachęcić do nawiązywania kontaktów z rówieśnikami. Aby całkowicie nie izolować chłopców od płci pięknej, często organizowane są dyskoteki i spotkania z dziewczętami. Młodzi chłopcy mogą kształtować w sobie szacunek do kobiet, tak przydatny w dorosłym życiu. Wszystko to pod okiem fachowej i doświadczonej kadry nauczycielskiej. Szkoły z internatem to olbrzymie kompleksy, które posiadają własną stołówkę, boiska sportowe, dobrze wyposażone sale gimnastyczne, bibliotekę.

A może szkoła katolicka?

Burzliwy okres dojrzewania często daje się we znaki nie tylko dorastającym chłopcom, ale także ich rodzicom. Nauka w szkole katolickiej to jedna z opcji dla zwolenników edukacji zróżnicowanej. To szkoły, które prowadzą naukę w duchu wartości chrześcijańskich. Powszechnie są one nazywane szkołami katolickimi i traktowane jako szkoły prowadzone przez instytucje kościelne, chociaż w wielu przypadkach tak nie jest. Część tych szkół jest bowiem prowadzona przez osoby lub organizacje świeckie. Wiele z nich to szkoły osobno dla chłopców i dla dziewcząt.

Dla chłopców taka szkoła to sposób na wyciszenie, niwelowanie przejawów agresji i niestosownego zachowania. Nauka nastawiona na rozwój duchowy to okazja, by skierować uwagę młodego chłopca na drugiego człowieka i uświadomić mu, jak bardzo jego niewłaściwe zachowania mogą ranić bliźnich.

Pytania do rozważenia

Według ekspertów aż 80% chłopców i 80% dziewcząt ma na tyle podobne mózgi, że odpowiedni jest dla nich ten sam sam styl nauczania/uczenia się. Ale co z tymi 20%, które się różnią?

Jako rodzic prawdopodobnie czujesz, że twoja córeczka lub synek nie pasują idealnie do wzorca. Pomogą Ci w tym następujące pytania:

• CZY TWOJE DZIECKO PRACUJE NAJLEPIEJ W GRUPIE CZY LUBI KONKURENCJĘ?

Dziewczęta zazwyczaj uczą się najlepiej we współpracy; chłopcy lubią rywalizację.

• CZY TWOJE DZIECKO DOBRZE SIĘ CZUJE CZYTAJĄC, CZY RACZEJ CIĄGNIE JE DO ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH?

Generalnie chłopcy potrzebują zachęty, aby spokojnie siedzieć nad książką.

• CZY TWOJE DZIECKO NAJLEPIEJ UCZY SIĘ ZE SŁUCHU, WZROKOWO CZY W DZIAŁANIU?

Podczas gdy dziewczęta zwykle uczą się dobrze kiedy treści są im przekazywane werbalnie, chłopcy wydają się korzystać więcej z lekcji praktycznych.

• CZY TWOJE DZIECKO OKAZUJE UCZUCIA RACZEJ PRZEZ PRZYTULANIE SIĘ CZY ZABAWOWE ZAPASY?

Podczas gdy większość dziewcząt przytula i całuje, chłopcy wolą szorstkie zachowania i zabawowe bójki.

• CZY TWOJE DZIECKO ŁATWO ROZUMIE ZŁOŻONE INSTRUKCJE, CZY MUSISZ MU JE PODAWAĆ JEDNA PO DRUGIEJ?

Większość dziewcząt lepiej radzi sobie z wielozadaniowością i mają bardziej podzielną uwagę.

• CZY TWOJE DZIECKO SŁUCHA CIERPLIWIE CZY MUSISZ POWTARZAĆ MU PODAWANE INFORMACJE?

Chłopcy mają zwykle mniejszą zdolność koncentracji.

Wnioski

Czy oddzielenie dziewcząt od chłopców jest najlepszym rozwiązaniem? Chociaż pytanie o edukację zróżnicowaną vs. koedukację rodzi wiele problemów do rozważenia przez rodziców i uczniów, żadna odpowiedź nie jest dobra ani zła. „To w dużym stopniu kwestia różnic indywidualnych” - mówi Matthews. „Dla niektórych dziewcząt i niektórych chłopców środowisko zróżnicowane jest całkowicie właściwe, a dla innych jest całkowicie nieodpowiednie”.

Każdy rodzic musi sam odpowiedzieć na pytanie jaka edukacja jest najbardziej wskazana dla jego dziecka, ale warto wziąć pod uwagę podane w tym artykule informacje.

Our Kids poleca

Polecamy zapoznanie się z artykułami omawiającymi szkoły zróżnicowane pod względem płci, czyli szkoły dla chłopców i dla dziewcząt:

Szkoły dla dziewcząt w Polsce

W naszym cyklu Expert Corner polecamy: Szkoły niekoedukacyjne (opinie ekspertów)

Osoby, które to czytały, również oglądały:

Warto przeczytać

Eksperci odpowiadają na pytania najczęściej zadawane przez rodziny EXPERT CORNER