Na tej stronie:
- Polska szkoła w dobie reformy oświatowej
- Edukacja – wspólna sprawa
- Wady i zalety szkół publicznych
- Wady i zalety szkół niepublicznych
- Podsumowanie wad i zalet szkół publicznych i niepublicznych
- Szkoły publiczne vs niepubliczne – podsumowanie
Prywatne szkoły funkcjonują we wszystkich większych miastach Polski, stanowiąc ważną i ciekawą alternatywę dla szkół publicznych.
Polska szkoła w dobie reformy oświatowej
Zgodnie z art. 2 - Ustawy Prawo oświatowe, na polski system oświaty w interesującym nas zakresie składają się szkoły:
- podstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami przedszkolnymi, integracyjnymi, specjalnymi, przysposabiającymi do pracy, dwujęzycznymi, sportowymi i mistrzostwa sportowego, sportowe i mistrzostwa sportowego,
- ponadpodstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, dwujęzyczne, z oddziałami integracyjnymi, specjalnymi, dwujęzycznymi, sportowymi i mistrzostwa sportowego, sportowe, mistrzostwa sportowego, rolnicze, leśne, morskie, żeglugi śródlądowej oraz rybołówstwa
- artystyczne.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 prawa oświatowego szkoły publiczne i niepubliczne dzielą się na następujące typy:
- szkoły podstawowe
- czteroletnie liceum ogólnokształcące,
- pięcioletnie technikum,
- trzyletnią branżową szkołę I stopnia,
- trzyletnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy,
- dwuletnią branżową szkołę II stopnia,
- szkołę policealną dla osób posiadających wykształcenie średnie lub wykształcenie średnie branżowe,
- o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku.
Do 2019 roku w systemie szkolnictwa funkcjonowały jeszcze gimnazja. W 2019 roku ostatni absolwencie gimnazjów trafili do szkół średnich.
Ofertę edukacyjną uzupełniają pozaszkolne formy, takie jak szkoły językowe, czy kursy wyrównawcze na uczelnię, ale te nie są przedmiotem naszych rozważań. Ważne jest, że każdy z wymienionych typów szkół może być prowadzona przez podmiot prywatny.
Edukacja – wspólna sprawa
Zastanawiając się nad wyborem szkoły dla naszego dziecka, warto wiedzieć, że jest wiele cech wspólnych dla szkół publicznych i niepublicznych, zwłaszcza tych, które funkcjonują w systemie szkolnictwa polskiego, a więc realizują programy nauczania w ramach obowiązku szkolnego, który w Polsce dotyczy dzieci od 7. do 18. roku życia (obowiązkowa jest także „zerówka” dla 6-latków, ale tę można odbyć w przedszkolu, szkole lub w domu).
Szkoły muszą zatrudniać wykwalifikowaną kadrę pedagogiczną, prowadzić dokumentację przebiegu nauczania i stosować zasady klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów, według zasad określonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Podlegają też nadzorowi merytorycznemu kuratora oświaty. Opracowywany przez MEN ramowy program określa niezbędne wymagania dotyczące zakresu nauczanej wiedzy na każdym poziomie edukacji oraz liczbę godzin, jaką należy poświęcić danemu przedmiotowi (ramowy plan nauczania).
Tych godzin może być oczywiście więcej, a sam proces nauczania może być prowadzony według uznanych metod nauczania lub programów autorskich. Ministerstwo wyznacza też cele, jakie należy osiągać w procesie nauczania.
Zanim podejmiemy decyzję o wyborze szkoły, przyjrzyjmy się argumentom na "tak” i na "nie” stawianym polskim szkołom.
Wady i zalety szkół publicznych
Niewątpliwie do zalet szkół publicznych w Polsce należy:
Brak odpłatności (zajęcia dodatkowe i wycieczki szkolne są jednak płatne), powszechność, dostępność (wg obowiązujących przepisów droga ucznia klasy I-IV z domu do szkoły nie może przekraczać 3 km, a w przypadku uczniów klas V-VIII - 4 km; jeśli uczeń ma dalej, gmina organizuje transport), wykwalifikowana kadra nauczycielska, której zadaniem jest stałe doskonalenie się, wysokie wymagania stawiane uczniom oraz często rygorystyczne ich egzekwowanie, odpowiednia infrastruktura szkolna, w tym w miarę dobrze wyposażone sale gimnastyczne i boiska sportowe.
Wadami zaś są ograniczenia, z których najważniejsze to:
Liczne klasy, zwłaszcza w dużych miastach, sięgające nawet 30 uczniów - bywa również, że szkoły pracują nazmiany, mniejsza liczba pomocy naukowych, niepełny dostęp do nowoczesnych technologii lub niechęć niektórych nauczycieli do ich wykorzystywania w procesie nauczania, prowadzenie zajęć dość standardowymi metodami, niski poziom nauczania języków obcych – mówi się nawet, że w szkole jeszcze nikt języka się nie nauczył. Oczywiście we wszystkich tych kategoriach bywają chlubne wyjątki, bo wiele szkół kładzie szczególny nacisk na naukę języków, a nauczyciele uczą dzieci wg autorskich programów, ale nie jest to zjawisko powszechne. Nauczyciele głównie „gonią” program. Pewnym utrudnieniem jest również dostęp do specjalistów – logopedów, psychologów, którzy funkcjonują zazwyczaj w specjalistycznych poradniach poza obiektami szkolnymi i trzeba do nich dojeżdżać w wyznaczonych godzinach.
Wady i zalety szkół niepublicznych
Szkoły niepubliczne to stosunkowo szeroki zbiór, obejmujący zarówno szkoły prowadzone przez organizacje społeczne, jak i szkoły stricte prywatne, szkoły stosunkowo tanie i drogie, o wysokich wymaganiach. Podobnie zatem jak w przypadku szkół publicznych krążą na ich temat różne opinie, ale mimo to są one stawiane nieco wyżej niż szkoły publiczne.
Zalety szkół niepublicznych:
Kładą one nacisk na indywidualny rozwój dziecka. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że klasy w szkołach niepublicznych są mniej liczne. Bardzo częstą praktyką jest dzielenie uczniów na mniejsze grupy, np. językowe, przedmiotowe czy grupy zainteresowań. W większości szkół korzysta się też z własnych autorskich programów, które bardzo często wychodzą daleko poza ramy ministerialnej podstawy programowej, która jest w tych szkołach również obowiązkowa.
Mniejsza liczebność klas oraz bardziej rozbudowane godzinowo zajęcia w szkole sprawiają, że uczniowie nie muszą już siedzieć nad książkami po lekcjach. W czasie pobytu w szkole dzieci mogą realizować różnego typu projekty edukacyjne, a także uczestniczyć w różnych zajęciach, takich jak nauka programowania, balet, basen.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o korzyściach z uczęszczania do szkoły prywatnej przeczytaj nasz artykuł.
Mała liczebność klas sprawia również, że nauczyciele poświęcają każdemu dziecku więcej czasu, utrzymują też – tak jak cała szkoła - stały kontakt z rodzicami dziecka. Rodzice mogą też liczyć na profesjonalne wsparcie w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i edukacyjnych ze strony pedagogów szkolnych. Kameralny charakter większości szkół niepublicznych sprawia, że dzieci czują się w nich dobrze i bezpiecznie, są dowartościowane i zaangażowane.
Do wad szkół niepublicznych należy zaliczyć przede wszystkim:
Odpłatność oraz czasami gorszą infrastrukturę sportową, do której czasem trzeba dojść lub dojechać. Wadą może być także komercyjny aspekt funkcjonowania szkół niepublicznych, który może wpływać negatywnie na poziom egzekwowalności wiedzy ucznia oraz nieadekwatną do rzeczywistości ocenę jego pracy i zachowania. Z tym jednak renomowane szkoły prywatne skutecznie sobie radzą.
Podsumowanie wad i zalet szkół publicznych i niepublicznych
Szkoły publiczne
Zalety:
- powszechna dostępność i brak odpłatności,
- bliskość szkoły,
- dobra infrastruktura szkolna,
- stosunkowo wysoki poziom nauczania,
- wykwalifikowana kadra,
- wysokie wymagania.
Wady:
- liczne klasy,
- mniejsze zaangażowanie nauczycieli,
- problemy wychowawcze – niższy poziom bezpieczeństwa szkoły,
- słaba dostępność specjalistów typu psycholog, logopeda,
- niski poziom nauczania języków obcych,
- niski poziom wykorzystania technik informacyjno-komunikacyjnych (TIK),
- ograniczone możliwości rozwijania zdolności uczniów,
- krótszy czas pracy,
- mniejsza tolerancja środowiska na (szeroko rozumianą) odmienność dziecka,
- brak możliwości pozostawania dzieci w szkole po lekcjach.
Szkoły niepubliczne
Zalety:
- mała liczebność klas,
- brak przypadkowości w naborze uczniów,
- zaangażowanie nauczycieli,
- wykorzystywanie zindywidualizowanych metod nauczania, takich jak metoda Montessorii, tutoring,
- autorskie programy,
- nacisk na naukę języków obcych (duży wybór języków, zajęcia z native speakerami), indywidualna praca z uczniem,
- wydłużone godziny funkcjonowania (7.30-18.00) dla wszystkich uczniów,
- łatwiejsza dostępność psychologa, logopedy, terapeuty pedagogicznego,
- liczne zajęcia dodatkowe, rozwijające często nietuzinkowe zainteresowania uczniów,
- większa dostępność nowoczesnych zdobyczy techniki (TIK),
- lepsze wyposażenie sal lekcyjnych,
- brak rejonizacji.
Wady
- odpłatność,
- silny, niekoniecznie pozytywny, wpływ rodziców na nauczycieli i kadrę szkolną – w myśl zasady "płacę to wymagam",
- gorsza infrastruktura sportowa szkoły,
- odległość od miejsca zamieszkania.
Szkoły publiczne vs niepubliczne – podsumowanie
Jaką szkołę wybrać? To dylemat, który każdy rodzic musi rozwiązać sam. Jeśli wyślemy dziecko do szkoły prywatnej, możemy się spodziewać, że będzie ono czuło się bezpieczniej, będzie miało lepszą opiekę, częstszy kontakt z nauczycielem i będzie mogło rozwijać swoje pasje, a my z kolei będziemy mieli spokojniejszą głowę o jego rozwój. Będzie też funkcjonować wśród rówieśników, których rodzice mają podobny status majątkowy, co dla wielu osób ma znaczenie.
Jeśli wybierzemy szkołę publiczną, dziecko będzie poddane silnej presji rówieśników, a na rozwijanie talentów niekoniecznie będzie miało czas.
Trzeba bowiem pamiętać, że nawet najdroższa i najlepiej zorganizowana szkoła, najlepszy program autorski nauczyciela, nie zastąpią pracy dziecka. Sama odpłatność nie spowoduje, że dziecko stanie się szczególnie zdolne (czytaj tez o: szkołach dla uzdolnionych), jeśli nie jest zdolne i szczególnie pracowite i jeśli nie ma chęci do nauki. Dlatego jeżeli już zamierzamy posłać dziecko do niepublicznej szkoły, przyjrzyjmy się jej i pod tym względem.
Sprawdźmy zatem, jakimi osiągnięciami może się pochwalić szkoła, nad którą się zastanawiamy, czy ma wśród swoich uczniów lub absolwentów jakichś olimpijczyków, jakie są opinie o tej szkole i to nie tylko rodziców, ale i uczniów. Jeśli zastanawiamy się nad wyborem szkoły średniej, to sprawdźmy, jaki odsetek jej absolwentów dostał się na uczelnię wyższą i jakiego typu są to uczelnie.
Jeśli myślimy o szkole podstawowej, to dowiedzmy się, jakie licea uczniowie wybierali i jaka jest edukacyjna wartość dodana (EWD) szkoły, jeśli szkoła o nią zadbała.
Osoby, które to czytały, również oglądały:
- Niepubliczne szkoły
- Dlaczego szkoła prywatna?
- Zalety prywatnych szkoł
- Szkoły prywatne
- Szkoły z mundurkami w Polsce
- Mity o edukacji niepublicznej
- Porównanie brytyjskiego i amerykańskiego systemu edukacji
- ABC terminologii edukacyjnej - słowniczek pojęć i terminów
- Polacy zdecydowanie preferują szkoły niepubliczne
-
Poradnik
- 3. Expo Szkół Niepublicznych w Warszawie - podsumowanie
- ABC terminologii edukacyjnej - słowniczek pojęć i terminów
- Czesne w prywatnych przedszkolach w Warszawie
- Czesne w prywatnych szkołach
- Dni otwarte szkół
- Dwujęzyczne szkoły w Polsce
- Edukacja dla dzieci wymagających wsparcia
- Edukacja domowa (homeschooling)
- Immersja językowa w nauce języka angielskiego
- Immersja językowa w nauce języka francuskiego
- Innowacje edukacyjne zrodzone w szkole społecznej
- Jak znaleźć właściwą szkołę: pięć wskazówek
- Jakie są zalety szkół z internatem? (opinie ekspertów)
- Zalety prywatnych szkoł
- Koszty szkoły międzynarodowej
- Koszty szkoły specjalnej
- Międzynarodowe szkoły
- Mimo strajku, w szkołach niepublicznych nauka i egzaminy zgodnie z planem
- Mity o edukacji niepublicznej
- Co warto wiedzieć jeśli planujemy naukę za granicą
- Niepubliczne szkoły
- Opinie o prywatnych szkołach i przedszkolach
- Dzieci z orzeczeniem o Specjalnych Potrzebach Edukacyjnych (SPE)
- Plusy i minusy szkół specjalnych
- Polacy zdecydowanie preferują szkoły niepubliczne
- Porównanie brytyjskiego i amerykańskiego systemu edukacji
- Dlaczego szkoła prywatna?
- Powody wyboru szkół niepublicznych - Raport z badania Our Kids
- Procedura aplikacyjna w szkołach prywatnych i niepublicznych w Polsce
- Profile Szkolne
- Programy nauczania w wybranych krajach europejskich
- Prywatne szkolnictwo w Polsce - Raport Our Kids Media
- Prywatne szkoły artystyczne w Polsce
- Prywatne szkoły dla trudnej młodzieży
- Prywatne szkoły dla uzdolnionych dzieci w Polsce
- Prywatne szkoły dzienne w Polsce
- Prywatne szkoły francuskie w Polsce
- Prywatne szkoły językowe w Polsce
- Prywatne szkoły muzyczne w Polsce
- Prywatne szkoły niemieckie w Polsce
- Szkoły żydowskie
- Pytania do szkół niepublicznych (prywatnych i społecznych) w Polsce
- Rankingi i przegląd szkół
- Rekordowa frekwencja na 1. Expo Szkół Niepublicznych Our Kids - Warszawa 2019
- Rodzaje szkół w Polsce
- Rodzaje szkół w Warszawie
- Rozmowa rekrutacyjna w prywatnej szkole w Polsce
- Seminaria edukacyjne na 3. Expo Szkół Niepublicznych 2023
- STO - ponad 30 lat szkół społecznych w Polsce
- Sukces 1. edycji dorocznego Expo Szkół Niepublicznych Our Kids
- Dlaczego szkola prywatna
- Szkoły alternatywne w Polsce
- Szkoły angielskie i anglojęzyczne w Warszawie
- Szkoły anglojęzyczne w Łodzi
- Szkoły anglojęzyczne we Wrocławiu
- Szkoły dla chłopców w Polsce
- Szkoły dla dzieci z Zespołem Aspergera
- Szkoły dla dziewcząt w Polsce
- Szkoły i klasy dla dzieci z ADHD w Polsce
- Szkoły i klasy dla dzieci z autyzmem w Polsce
- Szkoły koedukacyjne w Polsce
- Szkoły międzynarodowe w Gdańsku i Gdyni
- Szkoły międzynarodowe w Krakowie
- Szkoły międzynarodowe w Rzeszowie
- Szkoły międzynarodowe w Łodzi
- Szkoły międzynarodowe we Wrocławiu
- Szkoły niekoedukacyjne (opinie ekspertów)
- Szkoły prywatne
- Szkoły publiczne i niepubliczne
- Szkoły religijne w Polsce
- Szkoły specjalne w Polsce
- Szkoły sportowe w Polsce
- Szkoły społeczne
- Szkoły trzyjęzyczne i uczące trzech języków w Polsce
- Szkoły z e-learningiem w Polsce
- Szkoły z internatem
- Szkoły z językiem angielskim w Krakowie
- Szkoły z mundurkami w Polsce
- Szkoły z programem Advanced Placement
- Wady i zalety nauki w szkole międzynarodowej
- Wielojęzyczność u dzieci (opinie ekspertów)
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej EF Academy Oxford
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Montessori Farm School Folwark Bialka
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Szkołę Otwartą
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Szkołę Podstawową i Liceum Sióstr Nazaretanek w Warszawie
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Wrocław Cosmopolitan School (2 wywiady, nowe wideo)
- Zalety dwujęzyczności
- Zalety i wady szkół językowych
- Edukację dwujęzyczną zacznij w przedszkolu lub jeszcze w żłobku
-
System edukacyjny
- Co jeśli nie dostałeś się do wybranego liceum?
- Dawne międzynarodowe gimnazja w Polsce
- Dwujęzyczne przedszkola w Polsce
- Jak zapisać dziecko do przedszkola w Polsce?
- Katolickie przedszkola w Polsce
- Klasy i profile w polskich szkołach średnich i podstawowych
- Licea z internatem
- Międzynarodowe licea w Polsce
- Międzynarodowe przedszkola w Polsce
- Mokotow High School Campus - nowe liceum i campus Thames British School
- Placówki opiekuńcze dla małych dzieci
- Plusy i minusy przedszkoli
- Plusy i minusy żłobków
- Porównanie programów przedszkoli
- Dwujęzyczne szkoły podstawowe w Warszawie
- Prywatne licea w Warszawie
- Prywatne przedszkola w Krakowie
- Prywatne szkoły podstawowe
- Prywatne szkoły podstawowe w Warszawie
- Prywatne liceum
- Prywatne żłobki w Polsce
- Przedszkola ekologiczne w Polsce
- Przedszkola Montessori
- Przedszkola prywatne (niepubliczne)
- Przedszkola prywatne w Gdańsku i Gdyni
- Przedszkola prywatne w Poznaniu
- Przedszkola prywatne w Rzeszowie
- Przedszkola prywatne w Szczecinie
- Przedszkola w Warszawie
- Przedszkola prywatne w Łodzi
- Przedszkola prywatne we Wrocławiu
- Rozszerzenia a profile klas w szkołach średnich
- Społeczne licea w Polsce
- Społeczne szkoły podstawowe w Polsce
- Technikum - coraz bardziej popularna opcja edukacyjna
- Wybór szkoły średniej w Polsce
- Wywiad Our Kids: Polish British Academy of Warsaw
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Akademeia High School
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej British Primary School of Wilanów
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Dwujęzyczną Prywatną Szkołę Podstawową im. A. Bućko w Wasilkowie
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Dwujęzyczną Szkołę Podstawową Numer 1 w Wesołej
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej FSA School
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej International Bilingual Kindergartens and Nurseries KIDS&CO.
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Niepubliczne Szkoły Podstawowe Gaudeamus
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Przedszkole Baby City
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej The English Playhouse i The English Primary
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej The International School
- Żłobki Montessori w Polsce
-
Lokalizacje szkół
- Prywatne szkoły dzienne w Warszawie
- Prywatne szkoły językowe w Warszawie
- Prywatne szkoły katolickie w Warszawie
- Prywatne szkoły w Rzeszowie
- Przedszkola i szkoły Montessori w Warszawie
- Szkoły anglojęzyczne w Poznaniu
- Szkoły międzynarodowe w Poznaniu
- Szkoły międzynarodowe w Warszawie
- Szkoły niepubliczne w Warszawie
- Szkoły prywatne (niepubliczne) w Białymstoku
- Szkoły prywatne (niepubliczne) w Gdańsku i Gdyni
- Szkoły prywatne (niepubliczne) w Gliwicach
- Prywatne (niepubliczne) szkoły w Kielcach
- Prywatne (niepubliczne) szkoły w Krakowie
- Prywatne szkoły w Poznaniu
- Szkoły prywatne (niepubliczne) w Radomiu
- Szkoły prywatne (niepubliczne) w Sosnowcu
- Szkoły prywatne (niepubliczne) w Toruniu
- Prywatne szkoły w Warszawie
- Szkoły prywatne (niepubliczne) w Zabrzu
- Szkoły prywatne (niepubliczne) w Zamościu
- Szkoły prywatne (niepubliczne) w Łodzi
- Szkoły prywatne (niepubliczne) we Wrocławiu
- Szkoły prywatne w Bielsku-Białej
- Szkoły prywatne w Bydgoszczy
- Szkoły prywatne w Częstochowie
- Szkoły prywatne w Katowicach
- Szkoły prywatne w Lublinie
- Szkoły prywatne w Olsztynie
- Szkoły prywatne w Szczecinie
- Szkoły prywatne w Zielonej Górze
- Szkoły z zajęciami specjalnymi w Warszawie
- Szkoły z internatem w Warszawie
- Szkoły z programem IB w Gdańsku i Gdyni
- Szkoły z programem IB w Krakowie
- Szkoły z programem IB w Poznaniu
- Szkoły z programem IB w Rzeszowie
- Szkoły z programem IB w Łodzi
- Szkoły z programem International Baccalaureate (IB) w Warszawie
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej American School of Warsaw
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej EF Academy
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Excellence in Education
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Multischool International School
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej PRIMUS Niepubliczną Szkołę Podstawową nr 47 i Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej Thames British School
- Wywiad Our Kids: Poznaj lepiej The British School Warsaw