Szkoły z zajęciami specjalnymi w Warszawie

Na tej stronie:

Kilka faktów na temat kształcenia specjalnego w Polsce
Oferta szkół dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego
Inkluzja i indywidualne nauczanie
Klasy i oddziały integracyjne
Szkoły specjalne i ośrodki rewalidacyjne
Przykłady prywatnych szkół i przedszkoli oferujących kształcenie specjalne w Warszawie

Kilka faktów na temat kształcenia specjalnego w Polsce

W Warszawie istnieje wiele przedszkoli i szkół oferujących naukę i opiekę dzieciom o różnym stopniu niepełnosprawności ruchowej i intelektualnej, a także dzieci w tzw. normie intelektualnej, ale zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Obowiązek zapewnienia edukacji i opieki dzieciom i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych ciąży na władzach samorządowych (jest to dla nich zadanie zlecone przez rząd), a wspierają je w nim placówki niepubliczne, które mają w tym zakresie takie same prawa (i obowiązki), jak pomioty publiczne. Zgodnie z art. 127 Prawa oświatowego kształcenie specjalne dzieci, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, może być realizowane w:

ogólnodostępnych przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych
klasach (i oddziałach) integracyjnych tworzonych przy przedszkolach i szkołach (podstawowych i ponadpodstawowych),
szkołach integracyjnych,
klasach specjalnych i szkołach specjalnych,
ośrodkach wychowawczych, ośrodkach socjoterapii oraz
ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych.

Czym one się różnią? Przede wszystkim poziomem dostosowania szkoły lub ośrodka i oferty edukacyjno-wychowawczej do potrzeb oraz możliwości intelektualnych i motorycznych dziecka, a także specyfiką pracy poszczególnych szkół i ich usytuowania w systemie szkolnictwa. Warto jednak zaznaczyć, że warunkiem objęcia dziecka specjalną opieką i metodami pracy jest orzeczenie o specjalnych potrzebach edukacyjnych (SPE) dziecka.

Takie orzeczenie jest wydane przez poradnie pedagogiczno-psychologiczne na wniosek rodziców na każdym etapie edukacji. I w większości przypadków nie oznacza, że dziecko musi znaleźć się w szkole specjalnej, a jedynie, że musi być otoczone szczególną opieką w zakresach, w których rozwija się wolniej niż jego rówieśnicy. Zespół specjalistów, który orzeka o potrzebie kształcenia specjalnego dziecka nie narzuca żadnych rozwiązań, a jedynie sugeruje, jakie formy kształcenia będą dla dziecka najlepsze i jaka terapia jest dla niego niezbędna, pozostawiając tę decyzję rodzicom.

W myśl polskiego prawa, niepełnosprawne dziecko może uczęszczać zarówno do szkoły ogólnodostępnej, jak i specjalnej, dlatego ramowe plany nauczania uwzględniają taką możliwość. Chodzi jednak o to, aby nauka w szkole służyła rozwojowi wiedzy i umiejętności społecznych dziecka, a nie pogłębiała jego niedostosowanie i frustracje, dlatego podstawą tego wyboru powinna być diagnoza zespołu pedagogiczno-psychologicznego.

Oferta szkół dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego

Jak już powiedzieliśmy orzeczenie o SPE nie implikuje żadnych działań, a jedynie je sugeruje i umożliwia. Wszystko bowiem zależy od rodzaju i stopnia niepełnosprawności dziecka – czasami wystarczy szczególna uwaga, jaką należy dziecku poświęcić (nie litość czy współczucie, ale dodatkowe wsparcie), opracowanie przez zespół pedagogiczny indywidualnego programu nauczania, wyłączenie z programu jakichś zajęć, czasami zaś dodatkowe zajęcia z logopedą lub z terapeutą.

Z tego powodu dzieci z lekką niepełnosprawnością mogą uczyć się w szkole ogólnodostępnej, integracyjnej lub specjalnej. Jednak dla dzieci niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym i znacznym sugerowana jest nauka w szkołach specjalnych dysponujących zapleczem edukacyjno-terapeutycznym, a dla dzieci z głęboką niesprawnością - nauka w ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych.

Inkluzja i indywidualne nauczanie

Największe możliwości wyboru placówki edukacyjnej dla dziecka mamy w przypadku niepełnosprawności ruchowej lub intelektualnej lekkiej. Większość szkół prywatnych decyzję o przyjęciu dziecka (lub młodzieńca) do szkoły uzależnia od rozmowy wstępnej – w przypadku niepełnosprawności ruchowej bardzo często jest to wyłącznie kwestia przystosowania budynku do osób niepełnosprawnych (nie wszystkie szkoły mogą się tym pochwalić) oraz możliwość samoobsługi dziecka. Natomiast w przypadku niepełnosprawności intelektualnej – stopień tej niepełnosprawności. Wiele ogólnodostępnych szkół prywatnych – czy to międzynarodowych, czy dwujęzycznych, przyjmuje dzieci np. z orzeczonym Zespołem Aspergera (ZA) lub autyzmem w stopniu lekkim.

Decyzję o przyjęciu takiego dziecka podejmuje zazwyczaj dyrektor szkoły na podstawie rozmowy z rodzicami i dzieckiem oraz dostarczonych dokumentów. Zastępca dyrektora jednego z prywatnych liceów ogólnokształcących w Warszawie mówi wprost, że szkoła przyjmuje dzieci np. z Zespołem Aspergera, ale wybiórczo – nie prowadzi bowiem klas integracyjnych.

Jeśli więc dziecko zostanie przyjęte, to realizuje normalny program nauczania. Taka forma nauczania dziecka o specjalnych potrzebach jest nazywana inkluzywną (lub nauczaniem włączającym) i jest traktowana jako najwyższa forma integracji dziecka niepełnosprawnego – ponieważ realizuje ono ten sam program nauczania, co dziecko pełnosprawne – bez taryfy ulgowej. W przypadkach losowych – w razie przewlekłej choroby lub innego zdarzenia losowego – szkoły te zapewniają kształcenie indywidualne.

Indywidualne nauczenie to również kolejna forma edukacji stosowana obecnie coraz powszechniej również w szkołach publicznych. Jest ono organizowane w sytuacji, gdy dziecko nie może uczestniczyć w lekcjach z powodu przewlekłej choroby lub dysfunkcji narządu ruchu, lub też, gdy uczestnictwo dziecka o specjalnych potrzebach uniemożliwia naukę innym dzieciom. Indywidualne nauczanie odbywa się w szkole lub w domu według opracowanego przez powołany do tego zespół indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego (IPET).

Klasy i oddziały integracyjne

Prywatne przedszkola i szkoły podstawowe, gimnazja czy szkoły ponadpodstawowe tworzą też oddziały i klasy integracyjne. Klasy te są tworzone na podstawie obowiązujących przepisów prawa oświatowego, które ogranicza do 5 liczbę dzieci z niepełnosprawnością (najlepiej jednorodną) w klasie, a samej klasy do 20 uczniów, oraz nakazuje jednocześnie prowadzenie w takiej klasie edukacji przez dwóch nauczycieli – prowadzącego i wspomagającego, który ma kwalifikacje w zakresie kształcenia specjalnego. Stąd też w klasach integracyjnych liczba uczniów jest zawsze mniejsza niż w innych, a w zajęciach uczestniczy dwóch nauczycieli.

Kształcenie integracyjne jest traktowane jako optymalny wariant nauczania dzieci niepełnosprawnych. Ma jednak co najmniej tyle samo zwolenników, co przeciwników.

Z jednej strony twierdzi się bowiem, że wspólna nauka i wychowanie dzieci zdrowych z dziećmi o niesprawności ruchowej czy intelektualnej uczy je wzajemnej tolerancji, szacunku, solidarności, a także sprzyja osiąganiu lepszych wyników edukacyjnych i terapeutycznych dzieci niepełnosprawnych, z drugiej, że takie wspólne nauczanie zwiększa tylko dystans dzielący dzieci zdrowe od dzieci z zaburzeniami oraz pogłębia frustrację z tym związaną. Przeciwnicy integracji wskazują również, że klasy czy oddziały integracyjne nie spełniają swojego zadania, ponieważ bardzo często dochodzi w nich do sytuacji, w której w jednaj sali dwóch nauczycieli prowadzi dwie różne lekcje - dla dzieci z zaburzeniami oraz dla dzieci zdrowych, i wzajemnie sobie przeszkadzają. Rozwiązaniem tej sytuacji są szkoły specjalne.

W Warszawie istnieje kilkadziesiąt prywatnych szkół i przedszkoli z oddziałami/klasami integracyjnymi. Znacznie mniej jest natomiast szkół specjalnych, zwłaszcza w kategorii szkół niepublicznych, chociaż i takie można znaleźć.

Szkoły specjalne i ośrodki rewalidacyjne

Szkoły specjalne w zasadzie odzwierciedlają strukturę szkół ogólnodostępnych – znajdziemy wśród nich zarówno specjalne szkoły podstawowe, gimnazja (jeszcze przez dwa lata, bo jak wiadomo są obecnie wygaszane), jak i licea ogólnokształcące. Jednak zamiast szkół branżowych pojawiają się szkoły przysposabiające do pracy, przeznaczone wyłącznie dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, a także dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi.

W szkołach specjalnych uczniowie – w zależności od niepełnosprawności, mogą mieć przedłużoną naukę do: 16 roku życia (w przypadku szkoły podstawowej), 21 roku życia (w przypadku gimnazjum) oraz 24 roku życia w przypadku szkoły ponadpodstawowej. Szkoły specjalne są architektonicznie przystosowane do pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach oraz zapewniają im dostęp do zajęć rewalidacyjnych i terapeutycznych.

Klasy są małe lub bardzo małe – liczbę uczniów określa szczegółowo minister edukacji i jest ona uzależniona od rodzaju niepełnosprawności dzieci. Na przykład w przypadku dzieci z niesprawnością intelektualną w stopniu lekkim klasa może liczyć od 10 do 16 uczniów, w przypadku dzieci z niesprawnością głęboką lub niepełnosprawnościami sprzężonymi czy autyzmem – od 2 do 4 uczniów.

Szkoły specjalne obowiązują też inne podstawy programowe, które są mniej wymagające, mniejsza liczba godzin lekcyjnych oraz znacznie wydłużony czas zajęć rewalidacyjnych i terapeutycznych. Dla porównania w podstawie programowej dla szkół podstawowych minimalny tygodniowy wymiar zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych, w każdym roku szkolnym wynosi: w oddziale specjalnym – po 12 godzin na oddział, a w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym – po 2 godziny na ucznia.

Na koniec trzeba zaznaczyć, że zadania w zakresie edukacji dzieci niepełnosprawnych realizują również ośrodki wychowawcze, a zwłaszcza ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze, których celem jest usprawnianie, rehabilitacja, kształtowanie umiejętności dnia codziennego oraz rozwijanie umiejętności komunikacyjnych dziecka. Do takich ośrodków przyjmowane są dzieci w wieku od 3 do 25 lat, a pobyt w nich jest traktowany jako spełnianie obowiązku szkolnego, który dotyczy w Polsce również dzieci niepełnosprawne.

Przykłady prywatnych szkół i przedszkoli oferujących kształcenie specjalne w Warszawie

Przedszkola Pomarańczowa Ciuchcia – to sieć prywatnych przedszkoli z oddziałami dwujęzycznymi w Warszawie, zlokalizowanych na Bemowie, Bielanach, Mokotowie, Włochach oraz w podwarszawskich miejscowościach - Jabłonnie i Józefosławiu. Wspierają one dzieci z Zespołem Aspergera i autyzmem. W przedszkolach dzieci otoczone są opieką wysoko wykwalifikowanej kadry nauczycieli i terapeutów – w każdym oddziale integracyjnym pracuje dwóch nauczycieli, a dla dzieci są tworzone Indywidualne Programy Edukacyjno-Terapeutyczne (IPET). Przedszkola zapewniają dodatkowe specjalistyczne zajęcia terapeutyczne, w tym zajęcia socjoterapeutyczne, rewalidacyjne, rehabilitacyjne, pedagogiczne, terapię ręki, terapię metodą W. Sherborne, muzykoterapię i zajęcia relaksacyjne. Oferują także różne formy wsparcia dla rodziców.
Szkoła PROMITIS – to zlokalizowana w centrum Pragi Północ szkoła specjalna. Specjalizuje się w pracy z dziećmi ze spektrum autyzmu - przyjmuje dzieci z upośledzeniem umiarkowanym i średnim. Warunkiem jest jednak, by dziecko rozumiało przynajmniej podstawowe słowa w języku polskim. Szkoła prowadzi program zajęć szkolnych i terapeutycznych dostosowanych do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka. Oferuje warunki sprzyjające terapii, kameralne - maksymalnie 4-osobowe klasy, zajęcia indywidualne i grupowe, indywidualne plany edukacyjno-terapeutyczne (IPET), bezpłatną terapię SI, logopedię, dogoterapię, szkolenia dla rodziców, opiekę psychiatry dziecięcego, dietetyka, a także terapię EEG Biofeedback, Johansena, Warnkego oraz inne zajęcia. Czesne w szkole wynosi 800 zł miesięcznie. Centrum terapii ma w Warszawie również sieć terapeutycznych przedszkoli, w których prowadzi edukację i terapię dla dzieci w wieku od 2,5 do 5 lat z zaburzeniami spektrum autyzmu. Przedszkola znajdują się na terenie Targówka, Bródna, Żoliborza, Mokotowa oraz Gocławia, a czesne zaczyna się od 200 zł.
Niepubliczne Szkoły Podstawowe Gaudeamus – to stosunkowo nowe placówki na warszawskiej mapie szkół, funkcjonują w dzielnicy Bemowo oraz w podwarszawskim Józefosławiu. Prowadzą edukację na poziomie szkoły podstawowej w klasach dwujęzycznych (j. polski i j. angielski) oraz terapeutycznych. Na Bemowie szkoła ma cztery klasy terapeutyczne, natomiast w Józefosławiu trzy, z czego jedna to klasa integracyjna (o zwiększonej liczbie dzieci), a dwie są wyłącznie terapeutyczne (z liczbą dzieci od 6-8 osób). W klasach integracyjnych i terapeutycznych dzieci mają zapewnioną opiekę dwóch nauczycieli posiadających odpowiednie kwalifikacje do pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Programy edukacyjno-terapeutyczne są dopasowane do możliwości oraz potrzeb konkretnego dziecka, a uczniowie mogą liczyć na dodatkowe zajęcia terapeutyczne, takie jak: zajęcia socjoterapeutyczne, rehabilitacja fizyczna, zajęcia rewalidacyjne, terapia zajęciowa oraz pedagogiczna, terapia wg metody W. Sherborne, muzykoterapia, terapia relaksacyjna. Do klas terapeutycznych przyjmowane są dzieci z orzeczeniem o potrzebie edukacji specjalnej z uwagi na stwierdzony autyzm. Czesne w takich klasach wynosi 930 zł miesięcznie.
Zespół Społecznych Szkół Specjalnych „Dać Szansę” STO – to szkoła powstała z inicjatywy rodziców w 1990 r., w ramach Społecznego Towarzystwa Oświatowego. . Obecny zespół tworzą szkoła podstawowa, gimnazjum oraz szkoła przysposabiająca do pracy. Wszystkie edukują dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym, z Zespołem Downa, autyzmem, z zaburzeniami zachowania oraz ze sprzężonymi niepełnosprawnościami. Skupiają się na kształtowaniu umiejętności społecznych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Nauka w szkole trwa do ukończenia przez dziecko 24 lat. Klasy liczą od 4 do 7 uczniów. Warunkiem przyjęcia dziecka do szkoły jest to, by dziecko nie miało ograniczeń w poruszaniu się oraz było sprawne w samoobsłudze. Rodzice płacą niewysokie czesne (ok. 500 zł), ale są zobowiązani do aktywności na rzecz szkoły. Oferowane przez zespół szkół są zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne, takie jak koło teatralno-muzyczne, zajęcia sportowe, integracyjne zajęcia sportowe, olimpiady sportowe specjalne, zajęcia plastyczne, ceramiczne, plenerowe warsztaty artystyczne, zajęcia komputerowe, zajęcia taneczne, gimnastyka korekcyjna, lekcje muzealne, obozy rehabilitacyjno-wypoczynkowe.
Niepubliczna Specjalna Szkoła Podstawowa „Krok po Kroku” im. bł. Edmunda Bojanowskiego - jest kameralną szkołą katolicką, prowadzoną przez parafię bł. Edmunda Bojanowskiego na Ursynowie. . Przyjmuje dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym: z całościowymi zaburzeniami rozwoju (lub spektrum zaburzeń autystycznych) oraz z wrodzonymi wadami rozwojowymi, np. z Zespołem Downa. W szkole uczy się obecnie ośmioro uczniów. Szkoła wspomaga wszechstronny i integralny rozwój ucznia, wspiera go w procesie nabywania wiedzy, umiejętności i postaw, które zapewnią mu przygotowanie do samodzielnego i godnego życia w społeczeństwie według chrześcijańskiego systemu wartości. Nauczanie odbywa się w oparciu o zasady analizy zachowania i regułę „małych kroków” w budowaniu nowych umiejętności. W ramach zajęć uczniowie rozwijają umiejętności komunikacyjne, poznawcze, społeczne, a także sprawność w samoobsłudze i osobistą zaradność. Szkoła jest otwarta dla obcokrajowców, ale wymagane jest przynajmniej podstawowe rozumienie języka polskiego. Czesne wynosi 1450 zł miesięcznie.
Centrum Rehabilitacji, Edukacji i Opieki TPD „Helenów” – w skład działającego na terenie dzielnicy Wawer kompleksu rehabilitacyjno-edukacyjnego wchodzą: Niepubliczny Rehabilitacyjny Zakład Opieki Zdrowotnej, przedszkole specjalne, publiczna specjalna szkoła podstawowa oraz niepubliczne specjalne liceum ogólnokształcące, a także prywatna szkoła przysposabiająca do pracy oraz Specjalny Ośrodek Wychowawczy i Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna. Wszystkie placówki są przystosowane do edukacji, rehabilitacji i opieki nad dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością ruchową, niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym, z autyzmem, z Zespołem Aspergera oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Na przykład szkoła podstawowa przyjmuje dzieci z niepełnosprawnością ruchową (z normą intelektualną lub niepełnosprawnością intelektualną), mózgowym porażeniem dziecięcym, dystrofią mięśniową, chorobami genetycznymi, zaburzeniami w komunikacji werbalnej, przepukliną oponowo-rdzeniową i innymi dysfunkcjami o podłożu neurologicznym. Jak podkreśla dyrektor liceum ogólnokształcącego, do LO przyjmowane są dzieci ze wszelkimi niepełnosprawnościami, również krzyżowymi, ale głównie z niepełnosprawnością ruchową, z wyłączeniem niedowidzenia oraz wad słuchu. Wszystkie szkoły Centrum TPD współpracują ze Specjalnym Ośrodkiem Wychowawczym – kolejną placówką oświatowo-wychowawczą TPD, która jest - według informacji centrum - miejscem zamieszkania, pracy nad sobą i wypoczynku dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z całej Polski. Stale przebywa w niej ponad 70 uczniów. SOW jest internatem dla 99% licealistów. Działa w czasie pracy szkół, a więc podczas świąt i przerw w nauce jest nieczynny. Jak podkreśla Pani Dyrektor, wszystkie placówki edukacyjne i rehabilitacyjno-zdrowotne funkcjonują w jednym kompleksie, co sprawia, że ściśle ze sobą współpracują, zapewniając pełną opiekę podopiecznym. Ile to kosztuje? Pobyt dziecka w przedszkolu – 450 zł, nauka w LO - ok. 200 zł, internat ok. 400 zł. Nabór dzieci do szkoły odbywa się przede wszystkim w marcu. Pocieszające jest to, że placówka nie jest przepełniona. Dzieci z zagranicy również mogą być przyjęte, ale trzeba pamiętać, że przedszkole i szkoły podlegają polskim przepisom edukacyjnym.

Osoby, które to czytały, również oglądały:

Warto przeczytać

	Szkoła ( = Warta specjalnej uwagi )	Klasy	Rodzaj	Język / Rodzaj
0	Jaskółka Wolumen 3, Warszawa, 01-912
0	Nasza Szkoła Broniewskiego 89, Warszawa, 01-876
0	SPWR Szkoła Podstawowa Wspierania Rozwoju Toruńska 23, Warszawa, 03-226
0	Niepubliczna Integracyjna Szkoła Podstawowa im. Achillesa Ratti Księcia Ziemowita 39, Warszawa, 03-788
0	Krok po Kroku Orszady 10, Warszawa, 02-797
0	Montessori Elipsoida W. Żeleńskiego 3, Warszawa, 02-403
0	Szkoła Promitis Wileńska 18 lok. U7, Warszawa, 03-416
0	Szkoła Dać Szansę Głogowa 2B, Warszawa, 02-639
0	Szkoła Podstawowa Niepubliczna Nr 38 z Oddziałami Integracyjnymi im. Ireny Sendlerowej Skrajna 10, Warszawa, 03-209
0	Super Szkoły Fundacji Pomocy Ludziom Niepełnosprawnym Bronowska 18, Warszawa, 03-995
0	Nowatorska Szkoła Podstawowa Bogatki 23, Warszawa, 02-837
0	SZKOŁA W KONTAKCIE Gibalskiego 11, Warszawa, 01-190

Eksperci odpowiadają na pytania najczęściej zadawane przez rodziny EXPERT CORNER

Szkoły specjalne w Warszawie

Poznaj prywatne przedszkola i szkoły z oddziałami integracyjnymi lub specjalnymi w Warszawie

Zajęcia i obozy

Lista szkół