Porównanie programów przedszkolnych - różne typy przedszkoli

Na tej stronie:

Rodzaje przedszkoli
Metody stosowane w przedszkolach
Programy w przedszkolach
Our Kids poleca

W Polsce działają różne rodzaje przedszkoli niepublicznych - placówki o bardzo różnorodnych podejściach: Montessori, językowe, międzynarodowe, ekologiczne, waldorfskie (steinerowskie), Reggio Emilia. To tylko niektóre typy lub rodzaje przedszkoli. Które wybrać?

Na to pytanie próbują odpowiedzieć sobie rodzice, którzy chcą posłać dzieci do przedszkola. Rodzicom zależy przede wszystkim na wysokiej jakości nauczania, ciekawym programie dydaktycznym oraz oczywiście na tym, aby dziecko oprócz zabawy mogło nauczyć się samodzielności, języków obcych oraz właściwych relacji z otoczeniem i rówieśnikami. Dawniej zarówno przedszkola publiczne, jak i prywatne nie proponowały rodzicom nowatorskich metod nauczania, skupiając się na podstawowym programie nauczania, jednak obecnie wiele w tej kwestii się zmieniło. Mamy nowe rodzaje przedszkoli i nowe pogramy.

Jakie programy przedszkolne proponują obecnie przedszkola?

Rodzaje przedszkoli

W Polsce dzieci nie mają obowiązku chodzenia do przedszkola. Muszą za to ukończyć roczne przygotowanie przedszkolne, tzw. zerówkę, przed pójściem do szkoły. Z tego względu część dzieci w Polsce nie uczęszcza do przedszkola - zostają w domu z rodzicami, opiekunami lub chodzą do alternatywnych placówek, takich jak punkty przedszkolne czy kluby malucha.

Najpopularniejsze rodzaje przedszkoli w Polsce oprócz tradycyjnych przedszkoli, nieskupiających się konkretnie na żadnym podejściu edukacyjnym i wychowawczym, to z pewnością przedszkola katolickie, językowe, międzynarodowe i ekologiczne. Istnieją też przedszkola artystyczne, muzyczne, sportowe, integracyjne, lub placówki łączone, np. językowo-artystyczne, muzyczno-językowe itp. Są też przedszkola realizujące alternatywne programy - przedszkola Montessori, waldorfskie lub inspirujące się podejściem waldorfskim, a także realizujące program Reggio Emilia, choć w Polsce nie jest ona zbyt popularna. Oprócz alternatywnych przedszkoli takich jak placówki steinerowskie czy montessoriańskie, pojawiają się też np. przedszkola skandynawskie, leśne.

Wiele przedszkoli korzysta z kilku podejść jednocześnie, czerpiąc po trochu z każdego z nich; opierają się również na nowatorskich i autorskich programach nauczania. Przedszkola różnią się między sobą w wielu kwestiach – podejściem do nauki, zabawy, celami, priorytetami i zasadami, a także wysokością czesnego. Różnice dotyczą zarówno przedszkoli publicznych jak i prywatnych. Mają one także cechy wspólne, jak w każdym przedszkolu, które ma na uwadze przede wszystkim dobro dziecka.

Te wspólne cechy to m.in.:

wspomaganie rodziców i opiekunów w opiece i wychowaniu
poszanowanie praw dziecka wynikające z Konwencji o Prawach Dziecka
dbanie o prawidłową realizację procesu wychowawczego, opiekuńczego i dydaktycznego
zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa i ochrony
dbanie o prawidłowy i wszechstronny rozwój dzieci z uwzględnieniem ich zdolności i możliwości
traktowanie dzieci podmiotowo, z szacunkiem.

Metody stosowane w przedszkolach

Przedszkola mają obowiązek realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Edukacji Narodowej w oparciu o Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej.

Różne przedszkola stosują różne metody i formy pracy. Są wśród nich np.:

Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherbourne
Metoda Klanzy
Metoda aktywnego słuchania muzyki Batii Strauss
Metoda czynnościowego nauczania matematyki Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej
Metoda gimnastyki twórczej R. Labana
Metoda B. Rocławskiego „Glottodydaktyka”
Metoda dobrego startu M. Bogdanowicz
Metoda Paula Dennisona
Metoda C. Orffa
Metoda Kniessów
Metoda Glena Domana
Metoda twórczego myślenia J. Osborne

Programy w przedszkolach

Należy pamiętać, że wybór odpowiedniego przedszkola dla dziecka jest bardzo ważny. Jest to bowiem miejsce, w którym będzie ono spędzać sporo czasu, z dala od domu - miejsce, w którym nie tylko będzie się rozwijać, ale też uczyć się pracy w grupie i gdzie nawiąże przyjaźnie.

Przedszkola Montessori

Ten rodzaj programu przedszkolnego powstał z inicjatywy Marii Montessori w XX wieku. Nurt ten kładzie nacisk na indywidualność dzieci oraz ich rozwój. Pedagodzy wspierają twórczą aktywność dzieci i ich indywidualny rozwój. W takich przedszkolach zajęcia odbywają się w grupach dzieci w różnym wieku. Starsze dzieci uczą się odpowiedzialności, a młodsze dzieci je obserwują i naśladują. Dziecko pracuje w swoim własnym rytmie i samo może podejmować decyzję, kiedy i jak szybko będzie pracowało. Nie musi spieszyć się z wykonywaniem zadań, dzięki czemu nie czuje presji. Wychowankowie uczą się odpowiedzialności i poszanowana drugiego człowieka. W przedszkolach Montessori dzieci mają do dyspozycji również specjalistyczne materiały, którymi mogą bawić się w ciągu dnia, takie jak np. ramka do zapinania guzików, kolorowe wody w dzbankach oraz sznurówki. Co więcej, uczą się podstaw czytania, pisania i matematyki.

Każdy rodzic po zakończonym semestrze otrzymuje specjalne sprawozdanie z tego, jakie postępy w edukacji zrobiło dziecko. Kładzie się tutaj nacisk na rozwój wiedzy i umiejętności.

Coraz większa grupa rodziców staje się zwolennikiem przedszkoli w tym nurcie. Dzieci mogą dzięki temu wspaniale się bawić, rozwijać oraz uczyć odpowiedzialności. Nie są do niczego zmuszane, nie muszą doganiać innych dzieci podczas wykonywania zadań, dzięki temu rozwija się ich poczucie pewności siebie oraz wiara w możliwości bez cienia rywalizacji. Wielu rodziców jest jednak przeciwna temu rodzajowi przedszkola. Dlaczego? Niektórzy nauczyciele nauczania początkowego uważają, że dzieci przychodzą do szkoły nieprzygotowane, a rytm ich pracy jest znacznie wolniejszy, niż dzieci, które przyszły do szkoły z tradycyjnych przedszkoli czy to publicznych, czy prywatnych.

Przedszkola waldorfskie (steinerowskie)

Przedszkola steinerowskie znane są również jako waldorfskie, ponieważ pierwsza placówka tego typu utworzona została przez Rudolfa Steinera, twórcę antropozofii. Tworząc przedszkola steinerowskie głosił on pogląd, że indywidualność dziecka rozwija się pomiędzy 5-6. rokiem życia. Założenie to polegało również na tym, że dziecku w tym czasie potrzebna jest przede wszystkim niczym nieskrępowana zabawa pobudzająca jego rozwój emocjonalny i fizyczny. Nurt ten pozbawiony jest nauki, szkolnych obowiązków, które obciążają dzieci intelektualnie i rozwijają w nich współzawodnictwo. W tego typu przedszkolach nie ma absolutnie żadnego podziału na grupy wiekowe. Nie ma również ścisłego planu zajęć.

Nauczyciel wspomaga rozwój dziecka, doceniając jego indywidualne osiągnięcia oraz postępy. W takich przedszkolach nie ma również kupionych w sklepie zabawek. Zastępują je naturalne przedmiory i produkty, które z pewnością pobudzają wyobraźnię dzieci i uczą ,,robienia czegoś z niczego''. Przedmioty te to między innymi kasztany, drewienka, szyszki oraz papier. Wszystko uzależnione jest od pory roku oraz zaopatrzenia przedszkola. Dzięki takim zabawkom dzieci rozbudzają swoją wyobraźnię i rozwijają umiejętności manualne. W takiej placówce nie spotka się ani telewizora, ani komputera. Niestety nie ma również lekcji języka angielskiego.

Przeciwnicy tego nurtu uważają, że dzieci przychodzą do szkoły zupełnie nieprzygotowane i mają spore trudności z dogonieniem grupy.

Przedszkola ekologiczne

W takich przedszkolach odbywają się zajęcia takie same jak w tradycyjnych placówkach. Dzieci uczą się jednak poszanowania przyrody, życia z nią w zgodzie i podstaw ekologii. Dodatkowo dowiadują się również jakie znaczenie w przyrodzie mają zwierzęta i dlaczego warto dbać o zieleń i nie niszczyć jej nadmiarem śmieci. W toku nauki przyswajane zostają podstawy recyklingu oraz ciekawostki, które powalają dbać o środowisko. W przedszkolach tego typu uprawia się rośliny oraz opiekuje się zwierzętami. Częste są również wycieczki do lasu, a co roku obchodzi się Święto Ziemi.W niektórych placówkach przyswajane są również zasady zdrowej diety i ważna jest aktywność fizyczna dzieci.

Coraz więcej rodziców decyduje się na posyłanie dzieci do takiej właśnie placówki. To przedszkole, w którym dzieci oczywiście uczą się czytać, pisać oraz liczyć, jednak codzienna zabawa i zajęcia dydaktyczne uzupełnione są ciekawostkami ekologicznymi oraz zabawami rozbudzającymi wyobraźnię.

Przedszkola artystyczne

Ten typ przedszkoli to w zasadzie nowość, która stała się prawdziwym hitem. Dzieci wyjątkowo uzdolnione artystycznie mogą cieszyć się dużą liczbą zajęć z aktorstwa, śpiewu oraz rytmiki. Oswajane są dodatkowo z publicznością, dlatego występy publiczne nie stanowią dla nich żadnego problemu. Osoby pracujące w takim przedszkolu starają się, aby stroje szyte na przedstawienia prezentowały się imponująco i aby dzieci czerpały radość z ich mierzenia oraz z samych występów. Maluchy korzystają również z lekcji tańca i recytacji.

Takie przedszkola to z pewnością wspaniały start w przyszłość uzdolnionych artystycznie dzieci. Zajęcia dostosowywane są do wieku dzieci oraz ich możliwości, aby żadne dziecko nie czuło presji. W przedszkolach tego typu rodzice bardzo często zapraszani są na przedstawienia swoich maluchów i mogą podziwiać ich występy. Dzieci pracują grupowo nad np. spektaklem, w wyniku czego uczą się pracy w zespole i tego, że każdy jego członek wnosi coś ciekawego i innego do wspólnego projektu.

Przedszkola katolickie

W Polsce działa wiele przedszkoli religijnych, głównie chrześcijańskich, lub opierających się w dużym stopniu na wierze, ale najliczniejsza grupę stanowią przedszkola katolickie, z racji tego, że jest to największa grupa wyznaniowa w Polsce. Prowadzą je najczęściej związki wyznaniowe, kościoły, środowiska zakonne. Przedszkola takie mają na celu przede wszystkim wychowanie dzieci w wierze, wpojenie chrześcijańskich wartości, rozwój dziecka nie tylko fizyczny, emocjonalny czy intelektualny, ale także duchowy. Prócz tego przedszkola takie nie różnią się od placówek tradycyjnych - dzieci biorą udział w różnego rodzaju zajęciach muzycznych, plastycznych, ruchowych, językowych i wielu wielu innych. Istnieją także np. językowe przedszkola katolickie, w których dzieci uczą się jednego lub więcej języków obcych, lub przedszkola Montessori o charakterze katolickim.