Szkoły niepubliczne w drugiej fali pandemii

Na tej stronie:

Modyfikacje form pracy szkół - innowacyjne rozwiązania
Nie tylko nauka
Bezpieczeństwo sanitarne

Pierwsza fala COVID-19 i zamknięcie szkół w marcu było niespodziewanym ciosem dla wszystkich tych grup. Our Kids opisał doświadczenia i lekcje z wiosennego lockdownu w szkołach niepublicznych w czteroczęściowej serii artykułów “Nauka w czasach pandemii”, ukazującej naukę w tych ekstremalnych warunkach z punktu widzenia samych szkół, uczniów i rodziców. Mimo trudności i wyzwań, konkluzja była taka: szkoły niepubliczne bardzo dobrze poradziły sobie z trudną, niespodziewaną sytuacją kryzysową. Przyczyn sukcesu jest wiele, m.in. małe klasy, pozwalające na znaczną indywidualizację nauczania, bezpośredni kontakt nauczyciela z każdym uczniem, zaawansowanie technologiczne, stawianie na relacje międzyludzkie, budowanie społeczności i kształtowanie empatii.

Wtedy nikt nie spodziewał się, że kryzys trwać będzie tak długo.

Po wakacjach, we wrześniu, mimo protestów wielu naczycieli, którzy prosili o naukę hybrydową, władze oświatowe zdecydowały, że wszystkie szkoły i przedszkola, bez względu na warunki, rozpoczną naukę w tradycyjnej formie. Decyzje o ewentualnej zmianie na inne systemy, w przypadku pojawienia się przypadków COVID-19, miały być podejmowane przez dyrektorów w uzgodnieniu z władzami.

Wszystkie szkoły stanęły przed wielkim wyzwaniem. To był jednak tylko pierwszy krok na trudnej drodze. W związku z pogarszającą się sytuacją epidemiologiczną doszło do kolejnych obostrzeń:

• 19 października rząd zdecydował o zamknięciu szkół średnich i uczelni wyższych i wprowadzeniu tam obowiązkowej nauki zdalnej.

• 26 października przestawiono na zdalne nauczanie starszych uczniów szkół podstawowych (klasy od 4 do 8).

• 9 listopada uczniowie klas 1–3 szkół podstawowych przestali uczyć się stacjonarnie.

Czyli już po niecałych dwóch miesiącach powakacyjnej pracy szkoły przestały uczyć stacjonarnie.

Jak szkoły oceniają swoje powakacyjne doświadczenia? Jak wyglądała ich praca i jak uczyły kiedy trzeba było powrócić do klas i budynków? Jak były do tego przygotowane? I co będzie teraz kiedy znowu wprowadzono naukę zdalną?

Szkoły-członkowie naszej społeczności Our Kids przekazały nam szczegółowe informacje o swoich metodach pracy, o tym co zapewniły uczniom (i rodzicom) i jak to zadziałało.

Modyfikacje form pracy szkół - innowacyjne rozwiązania

Pandemia spowodowała konieczność przystosowania form pracy szkolnej do nowych ograniczeń. Szkoły wykazały się w tym dużą innowacyjnością i kreatywnością.

Niemożliwe stało się organizowanie tradycyjnych dni otwartych, w czasie których rodziny i przyszli uczniowie mogą odwiedzić placówkę i dowiedzieć się o niej więcej. Szkoły organizowały więc wirtualne dni otwarte np. na platformie Zoom, a także oferowały wirtualne wycieczki po szkolnych campusach. Szkoła średnia Akademeia zaplanowała cały weekend rekrutacyjny na 21-22 listopada, a od listopada do kwietnia - nową formułę spotkań z potencjalnymi kandydatami do szkoły i ich rodzicami – comiesięczne Online Open Evenings z obecnością dyrektora, uczniów i zespołu rekrutacyjnego.

Mając przed sobą perspektywę kolejnego lockdownu, szkoły z wyprzedzeniem planowały poszerzenie oferty dostępnej online. Szkoły PRIMUS (Niepubliczna Szkoła Podstawowa nr 47 i Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące) przeniosły szereg projektów offline do sieci, np. „Matematyczną Akademię Primusa”, a wkrótce będzie realizowany pilotażowy projekt z tabletami graficznymi. Akademeia High School regularnie organizowała spotkania, wykłady i seminaria online, a także przygotowała wystawę online absolwentów - Alumni Online Art exhibition. W Polsko-Angielskiej Szkole Edison uruchomiono wirtualną świetlicę poza lekcjami, aby dzieci mogły korzystać z zajęć fakultatywnych, rozwijających ich pasje i zainteresowania. Monnet International School przeniosła odbywający się od 2005 r. cykl “spotkań bardzo cool(turalnych)” do formatu online - na pierwszym z nich gościem był Tomasz Jastrun.

Kiedy szkoły były jeszcze otwarte, postanowiły także łączyć możliwość osobistego uczestniczenia w różnych imprezach i wydarzeniach z formą zdalną. Polish British Academy of Warsaw relacjonuje, że tegoroczna uroczystość obchodów Dnia Narodów Zjednoczonych różniła się od poprzednich. “W tym roku szkolnym obchodziliśmy tę uroczystość jedynie w klasach (na żywo i online). (...) Uczniowie klas 0-3, które uczyły się stacjonarnie, zorganizowali Halloween. Nie było co prawda corocznej dyskoteki, ale dzieci świetnie się bawiły przy tworzeniu strachów na wróble oraz różnych masek. Oczywiście nie zapomnieliśmy także o tych, którzy mają nauczanie online.”

International American School działała od września według systemu O.M.O. (online-merge-offline): "Pozwoliło to naszym uczniom na zmianę środowiska nauki ze szkolnego na domowe, a także na bycie w klasie, nawet jeśli tam fizycznie nie są. Uczniowie mogą widzieć fizyczną salę lekcyjną, wchodzić w bezpośrednią interakcję ze swoimi nauczycielami, a wszystko to w połączeniu z fizycznie obecnymi w klasie kolegami".

The British School Warsaw wprowadziła w życie dwa systemy:

• Classroom Connect - tymczasowy, dla uczniów przebywających na kwarantannie czy nie mogących z jakiegoś powodu uczestniczyć w zajęciach (choroba, odległość). To live streaming ze specjalnie zakupionych kamer szerokokątnych umożliwiający uczestniczenie w lekcji zdalnie.

• Virtual School Experience (VSE), system nauczania w pełni wirtualny, stosowany wiosną i obecnie znowu, dostępny dzięki sieci edukacyjnej Nord Anglia, której szkoła jest częścią, dysponującej globalnym zespołem edukacyjnym tworzącym materiały edukacyjne dla poszczególnych grup wiekowych. Są one udostępniane za pomocą globalnej wewnętrznej platformy Global Campus, ogromnej skarbnicy nowocześnie i interaktywnie podanej wiedzy, z której korzystają zarówno nauczyciele prowadząc lekcje w sposób interaktywny, jak i rodzice i uczniowie do pracy indywidualnej.

Dopóki jeszcze uczniowie przychodzili do szkoły, pamiętano o tym, aby zapewnić im jak najwięcej aktywności na świeżym powietrzu. Czas poza budynkiem szkolnym był uważany za bardzo ważny element nauki w Canadian School of Warsaw.

Canadian School of Warsaw

Przy zdalnym nauczaniu też nie można zapomnieć o ruchu i aktywności fizycznej, bo przy tej formule nauki uczniowie spędzają zwykle zbyt dużo czasu przed ekranami i w pozycji siedzącej. “Aby zapewnić naszym uczniom zrównoważony rozwój wprowadziliśmy w środku dnia godzinną przerwę pomiędzy lekcjami na zajęcia ruchowe z nauczycielami wf i tańca”, opowiada Agnieszka Olszewska, dyrektorka Polsko-Angielskiej Szkoły Edison.

British School Warsaw

Graham Lewis, dyrektor nowopowstałej międzynarodowej szkoły Cosmopolitan we Wrocławiu, powołując się na polskie badania zdalnej nauki opublikowane przez Centrum Cyfrowe, podkreśla, że w jego szkole przyjęto zasadę dbałości o równowagę czasu spędzanego przed ekranem, a więc szkoła Cosmopolitan nie chciała powielać szkolnego rozkładu zajęć i formatu szkolnej nauki, lecz stworzyła własny autorski system.

Wrocław Cosmopolitan School

Szkoły nie pozwalały na wpuszczanie obcych osób do budynków, ale starały się, aby te ograniczenia nie oznaczały zamknięcia się przed światem zewnętrznym. Natalia Boszczyk z Liceum Niepublicznego nr 43 im. Lotników Amerykańskich Polskiego Stowarzyszenia Promocji Oświatowych relacjonuje: "Otwieramy się na gości spoza szkoły – tak jak podczas tegorocznej Nocy Bibliotek, gdy zaprosiliśmy do siebie gościa z Konstancji – filozofa, Jarosława Spychałę, czy podczas rozmowy o naszych mocnych stronach i talentach z panią Izabelą Antosiewicz z Przytulam.pl. Korzystamy z lekcji muzealnych oferowanych przez strony polskich muzeów czy innych instytucji – nauka zdalna nie musi oznaczać zamknięcia się na nowe miejsca".

Nie tylko nauka

Jak wykazało badanie własne Our Kids (ankieta przeprowadzona wśród rodziców uczniów szkół niepublicznych), dotyczące przyczyn wyboru przez nich placówek niepublicznych dla swoich dzieci, powodem numer jeden była chęć zapewnienia im bezpieczeństwa emocjonalnego, które nierzadko trudno znaleźć w szkołach publicznych, a które jest charakterystyczną cechą szkół niepublicznych (o wynikach badania i raport o kondycji edukacji niepublicznej w Polsce 2019: Powody wyboru szkół niepublicznych - Raport z badania Our Kids)

Dlatego poza przyswajaniem wiedzy szkoły niepubliczne-członkowie społeczności Our Kids w swoich relacjach na temat nauki w czasie drugiej fali pandemii podkreślali znaczenie sfery emocjonalnej i społecznej oraz rolę szkoły w zapewnieniu uczniom poczucia bezpieczeństwa i komfortu w tym zakresie.

W relacji z British International School of the University of Łódź czytamy: “Zdajemy sobie sprawę z tego, że ta sytuacja potrafi również negatywnie wpłynąć na stan psychiczny naszych uczniów, dlatego nasza szkolna psycholog jest dostępna również online”. Aby uczniowie czuli się lepiej, szkoła dba też o to, żeby nie tylko się uczyli: “W celu zapewnienia dzieciom odrobiny rozrywki, organizujemy różne eventy, konkursy oraz wydarzenia”.

O tę nienaukową sferę życia tak dba Szkoła Otwarta, której dyrektorka Anna Kozicka wyjaśnia: “W naszej Szkole Otwartej relacja jest podstawą radosnej edukacji. Jest bazą, na której budujemy całą resztę. W planie zajęć online nie mogło więc zabraknąć spotkań z Opiekunem/Opiekunką Talentów zarówno w grupie jak i indywidualnych. Dzieją się tam różne rzeczy: tworzenie listy przebojów, opowiadanie sobie dowcipów, oglądanie filmów i rozmowy o nich, gry i zabawy. Pewnie niebawem zorganizujemy warsztaty pieczenia ciasteczek i gotowania. Celem tych spotkań jest po prostu - być blisko. Podtrzymywać ducha grupy, wspierać uczniów w tym trudnym czasie. W planie zajęć na prośbę naszych dziewczyn znalazł się w piątek czas na „dziewczyński czas”, w którym to uczennice ze wszystkich klas mogą się spotkać na pogaduchy.” Poza tym szkolna psycholożka spotyka się indywidualnie z uczniami, rozmawiając na ważne dla nich tematy.

W Liceum Niepublicznym nr 43 im. Lotników Amerykańskich Polskiego Stowarzyszenia Promocji Oświatowych także od lat stawia się na relacje. Stąd wiele ciekawych pomysłów, np. "nauczyciele wraz z uczniami tworzą szkolny e-korytarz na facebookowej grupie „Lotnicy i korona-przygoda”, gdzie wymieniają się refleksjami, ogłoszeniami i poradami. Niedawno samorząd zorganizował szkolne rozgrywki w Among Us, a w tej chwili trwa u nas akcja „Idą święta, czyli jaką książkę kupić dla…”. Ta grupa buduje nasze poczucie wspólnoty i jest wirtualnym miejscem spotkań".

Szkoły dbają nie tylko o uczniów, ale zapewniają wsparcie i pomoc także rodzinom i nauczycielom. Dyrektorka Pro Futuro Żaneta Cornily, która również podkreśla znaczenie relacji międzyludzkich w swojej placówce, mówi: “Opracowaliśmy program i system wsparcia psychologicznego dla Uczniów, Nauczycieli i Rodziców oraz opracowaliśmy "Dekalog Ucznia w Kapciach" dbając o zdrowie zwłaszcza psychiczne”.

Dyrektorka British International School Ewa Szulińska podkreśla: “Kładziemy nacisk na interakcje, zarówno między uczniami, jak i na linii uczniowie-nauczyciele wierząc, że naszą rolę jest nie tylko przekazywanie wiedzy, ale też rozwijanie kompetencji społecznych i umiejętności adaptacji młodych ludzi - szczególnie w trudnym czasie lockdownu.”

W szkołach PRIMUS także ważną rolę odgrywa wspieranie wszystkich - uczniów, rodziców i nauczycieli: “Nauka zdalna jest wyzwaniem szczególnie trudnym ze względu na ograniczony kontakt społeczny. Dlatego ogromną wagę przykładamy do komfortu psychicznego uczniów, rodziców i nauczycieli. Nasz zespół psychologiczno-pedagogiczny pomaga, również zdalnie, wszystkim osobom, które zgłoszą taką potrzebę”

Graham Lewis, dyrektor Wrocław Cosmopolitan School mówi: “Patrząc na doświadczenie ostatniego zamknięcia, zapewnienie zdrowia i dobrego samopoczucia (wellbeing) okazało się jednym z kluczowych wyzwań w okolicznościach bardzo stresujących dla wszystkich zaangażowanych. W zwykłym programie szkolnym każda klasa ma cotygodniową sesję na temat dobrego samopoczucia (wellbeing session) z naszym trenerem dobrego samopoczucia (Wellbeing Coach), podczas której ćwiczą techniki uważności, uczą się medytacji i innych sposobów redukcji napięcia i zarządzania emocjami w świadomy sposób. W trybie online organizujemy „środy dobrego samopoczucia”, aby dać uczniom chwilę przerwy i odprężenia, na przykład poprzez uważne oddychanie lub medytację pod nadzorem. Są one bardzo popularne, szczególnie wśród naszych uczniów szkół średnich i oczywiście zachęcamy również rodziców do zaangażowania się.” Wychowanie fizyczne i ruch są, jego zdaniem, bardzo ważne: “Jedna lub dwie lekcje w tygodniu, po prostu nie wystarczą, aby zapewnić uczniom dobre samopoczucie fizyczne. Na lekcjach wideo GoogleMeet nasz nauczyciel wychowania fizycznego prowadzi zajęcia grupowe, a uczniowie mają zajęcia wideo na każdy dzień tygodnia i dodają relację fotograficzną lub wideo.” Uczniowie sami mogą planować to, co ich interesuje - od tańców, przez treningi po jogę.

“Wellbeing”, czyli dobre samopoczucie uczniów to ważna sprawa także w The British School Warsaw. Dyrektorka szkoły Sue Hill opowiada: “U nas to jest bardzo ważne. Uruchomiliśmy nasze cotygodniowe Wellbeing Cafe, sekcję wellbeing w naszym tygodniowym szkolnym newsletterze – część tych artykułów, które publikujemy jest dostępna na naszej stronie internetowej w sekcji “News”. W szkole mamy cały zespół Pastoral Care, który w tych trudnych czasach służy wsparciem i radą zarówno uczniom, rodzicom jak i zespołowi szkoły.”

W każdej szkole niepublicznej zwraca się uwagę na to jak czują się uczniowie, nie tylko fizycznie, ale także psychicznie i emocjonalnie. I to podkreślają i doceniają zarówno rodzice jak i sami uczniowie.

Bezpieczeństwo sanitarne

Wiele z tych zmian i modyfikacji oraz zapewnienie uczniom pełnego bezpieczeństwa zdrowotnego było możliwe w dużej mierze dzięki temu, że szkoły niepubliczne dysponują zwykle dobrymi warunkami lokalowymi i stąd ich ogromna przewaga nad zatłoczonymi, nierzadko bardzo dużymi szkołami publicznymi, często mieszczącymi się w starych budynkach o wąskich korytarzach, małych salach, gdzie w jednej klasie uczy się ponad 40 uczniów. W takich warunkach zachowanie dystansu i zasad bezpieczeństwa epidemiologicznego jest nierzadko niemożliwe.

Szkoły niepubliczne już latem wykonały duży wysiłek aby przygotować swoje placówki do otwarcia się dla uczniów i zapewnić im pełne bezpieczeństwo. Zo

Canadian School of Warsaw wymienia szereg podjętych dodatkowych środków sanitarnych: częsta dezynfekcja, zakup lamp UVC, powiększenie zespołu sprzątającego. Rodzice przedszkolaków odbierają i podrzucają dzieci przed bramą. Pielęgniarka sprawdzała temperaturę każdego dziecka przed wejściem do budynku. Wszyscy członkowie zespołu noszą fartuchy i maski na twarz przez cały dzień i często używają żeli odkażających.

W British Primary School of Wilanów stworzono “bubbles” („bańki”) obejmujące klasy z oddzielnymi punktami przyprowadzania i odbioru dzieci. Szkoła stosowała rygorystyczny program testów na COVID przeprowadzanych przez szkolnego lekarza, obecnego codziennie w szkole. Dwa razy dziennie sprawdzano temperaturę uczniów, a posiłki normalnie serwowane w szkolnej stołówce były podawane w salach lekcyjnych. Dyrektor Tom McGrath mówi: “Nasz system Stop-Protect-React, nie dopuszczał do pojawienia się wirusa w szkole. W razie zakażenia w rodzinie, dziecko było natychmiast izolowane, poddane szybkiemu testowi i kierowane na kwarantannę”.

System Stop-Protect-React (STOP, CHROŃ, REAGUJ) wdrożyła też szkoła American School of Warsaw. Jej dyrektorka marketingu i komunikacji Agnieszka Świetliczko mówi, że szkoła zastosowała protokoły bezpieczeństwa wykraczające poza wytyczne rządowe, np. regularne badania przesiewowe na obecność antygenu COVID-19 u wszystkich uczniów i pracowników, początkowo przeprowadzane raz, a wkrótce potem dwa razy w tygodniu. "Uczniowie zostali podzieleni na trzy grupy (szkoła podstawowa, gimnazjum i liceum), z których każda ma wytyczony obszar w szkole, a utworzone zabezpieczenia ograniczają przemieszczanie się pomiędzy grupami".

W relacji International American School of Warsaw czytamy: “Mamy laboratorium w szkole i zapewniamy cotygodniowe testy na COVID-19 wszystkim naszym uczniom i personelowi, starając się natychmiast opanować wybuch epidemii w naszej społeczności. Szkoła wdrożyła różne środki bezpieczeństwa (m.in. testowanie, maski w klasie, zmiana umywalek i toalet na typ niewymagający użycia rąk, środki odkażające w każdej klasie, kontrola temperatury itp.)”.

Takie bardzo restrykcyjne podejście do spraw sanitarnych i higieny to norma w szkołach należących do społeczności Our Kids.

•••

Ten artykuł jest pierwszą częścią cyklu o szkołach niepublicznych po wakacjach, w drugiej fali pandemii. W części drugiej omawiamy inne formy wsparcia oferowane przez szkoły niepubliczne, aspekty techniczne nauki oraz wnioski.

Zdjęcie główne: Canadian School of Warsaw

Osoby, które to czytały, również oglądały:

Warto przeczytać

4. Expo Szkół Niepublicznych, 10 lutego 2024 r. O tegorocznych targach

Nauka w szkołach niepublicznych w drugiej fali pandemii (cz. 1)

Jak szkoły niepubliczne poradziły sobie po wakacjach w drugiej fali COVID-19?

Zajęcia i obozy

Modyfikacje form pracy szkół - innowacyjne rozwiązania

Nie tylko nauka

Bezpieczeństwo sanitarne